 |
| Hoạt động tiếp xúc với cử tri |
So với đầu nhiệm kỳ, số Đại biểu giảm ở cả 3 cấp là 261 đại biểu (cấp tỉnh giảm 01 do đại biểu bị truy cứu trách nhiệm hình sự; cấp huyện giảm 31 đại biểu và cấp xã giảm 229) chủ yếu do đại biểu có đơn xin thôi làm nhiệm vụ đại biểu. Tuy số lượng đại biểu ở cả ba cấp có giảm (4,82%) nhưng do giảm đều ở các Tổ đại biểu do đó số đại biểu HĐND ở các đơn vị bầu cử vẫn đảm bảo về số lượng theo đúng quy định của Luật, không làm ảnh hưởng đến hoạt động của Hội đồng nhân dân và không có đơn vị bầu cử nào phải tổ chức bầu bổ sung.
Thông qua hoạt động giám sát, HĐND ba cấp đánh giá vẫn còn những tồn tại trong việc thực hiện pháp luật về một số lĩnh vực cơ bản như sau trên địa bàn tỉnh như: Một số địa phương phát triển nhanh các khu công nghiệp (Long Thành, Nhơn Trạch, Biên Hòa) vẫn còn tình trạng thải ra môi trường các chất độc hại chưa được xử lý tốt dẫn đến tác hại xấu làm suy thoái ảnh hưởng đến môi trường, cả nguồn nước, khí thải, chất thải, không đảm bảo thực hiện đúng luật môi trường và đánh giá tác động môi trường của một số doanh nghiệp. Trong thực hiện các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng cơ bản: Tiến độ đầu tư xây dựng cơ bản còn chậm mà nguyên nhân bao gồm cả từ phía các quy định của pháp luật còn chưa kịp thời, chưa đồng bộ, việc triển khai thực hiện chậm cũng như tình hình biến động của thị trường từ đó gây thất thoát, lãng phí. Thực hiện các quy định của pháp luật trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo thể hiện việc giải quyết khiếu nại tố cáo còn tình trạng không đảm bảo thời gian theo quy định; chưa có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa các ngành liên quan; công tác giải quyết khiếu nại tố cáo không được thực hiện tốt, chưa chặt chẽ ngay từ cơ sở do đó còn tình trạng khiếu nại tố cáo vượt cấp và kéo dài.
Về hoạt động tiếp xúc cử tri, tiếp công dân của HĐND các cấp nhìn chung đã thực hiện theo đúng quy chế đã đề ra.Trước và sau mỗi kỳ họp, Hội đồng nhân dân ba cấp đều tổ chức cho Đại biểu tiếp xúc cử tri, tỷ lệ đại biểu tiếp xúc cử tri ở ba cấp như sau: Cấp tỉnh 90%; cấp huyện 83% và cấp xã 95,3% tính từ đầu nhiệm kỳ đến nay. Qua tiếp xúc, đại biểu đã giải thích, hướng dẫn và trả lời cho cử tri đối với những vấn đề đơn giản, những vấn đề đại biểu đã nắm rõ chiếm tỷ lệ 91,83%. Về sự đồng tình của người KN-TC đối với việc xử lý đơn thư của HĐND trong nhiều trường hợp sau khi nhận được văn bản trả lời, người KN-TC tiếp tục có phản ánh tuy nhiên việc không đồng tình của người dân có một phần nguyên nhân là do các quy định của pháp luật còn bất cập tập trung chủ yếu trong lĩnh vực đất đai, bồi thường giải tỏa bố trí tái định cư do đó việc thỏa mãn theo yêu cầu của người KN-TC trong nhiều trường hợp là không thể thực hiện được.
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Hội đồng nhân dân tỉnh đã tổ chức 13 kỳ họp trong đó có 09 kỳ họp thường kỳ, 01 kỳ họp bất thường, 03 kỳ họp chuyên đề; 11 Hội đồng nhân dân cấp huyện tổ chức 127 kỳ họp trong đó có 14 kỳ họp bất thường, 01 kỳ họp chuyên đề; 171 Hội đồng nhân dân cấp xã tổ chức 1.570 kỳ họp, trong đó có 193 kỳ họp bất thường và 09 kỳ họp chuyên đề. Tổng số Nghị quyết mà Hội đồng nhân dân ba cấp đã thông qua từ đầu nhiệm kỳ đến nay là 10.020 Nghị quyết (tỉnh: 115, huyện: 851, xã: 9.054), trong đó số Nghị quyết chuyên đề là 799 Nghị quyết chiếm tỷ lệ 7,97% so với tổng số Nghị quyết mà HĐND ba cấp đã thông qua, đây là những Nghị quyết tạo cơ sở pháp lý và làm căn cứ cho UBND các cấp trong công tác quản lý, điều hành những vấn đề mang tính chất chuyên đề: Việc thực hiện các chế độ chính sách về chi tiêu tài chính, xóa đói giảm nghèo, phát triển giao thông ở cơ sở…
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Hội đồng nhân dân ba cấp không tổ chức giám sát do tình hình thực tế không cần thiết phải thành lập mà chỉ thực hiện giám sát tại kỳ họp. Việc giám sát thực hiện dưới các hình thức: Giám sát của Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban và của Đại biểu.
Chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp, giữa hai kỳ họp là hoạt động được Hội đồng nhân dân ba cấp quan tâm, thu hút được sự chú ý theo dõi của cử tri nhiều nhất. Cấp tỉnh đã có 91 lượt Đại biểu chất vấn trong đó có 22 lượt đại biểu chất vấn giữa hai kỳ họp; cấp huyện 357 lượt (có 05 chất vấn giữa hai kỳ họp) và xã là 6.047 lượt (trong đó có 1.683 chất vấn giữa hai kỳ họp). Những vấn đề được kỳ họp chọn đưa ra chất vấn là những vấn đề chung, có tính chất nổi bật, ảnh hưởng nhiều nhất đến đời sống nhân dân gây được sự quan tâm, chú ý của cử tri nhiều nhất. Với số lượt chất vấn trong thời gian vừa qua, theo đánh giá của Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh là vừa đủ, đảm bảo về thời gian họp cũng như về chất lượng, tránh được tình trạng chất vấn dàn trải, mang tính chất nhỏ nhặt, không đại diện.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được thì hoạt động của HĐND ba cấp không tránh khỏi những hạn chế mà tình trạng đại biểu bị bãi nhiệm, đình chỉ việc thực hiện nhiệm vụ đại biểu đã xảy ra ở cả HĐND ba cấp; một bộ phận đại biểu ở cả HĐND ba cấp chưa thể hiện đầy đủ vai trò, trách nhiệm của mình (không tích cực trong hoạt động tiếp xúc cử tri, tiếp công dân và đóng góp các ý kiến tại Kỳ họp) cũng đã gây nên những ảnh hưởng nhất định đến hoạt động của HĐND cũng như lòng tin của cử tri. Chất lượng các hoạt động giám sát tuy đã được nâng lên nhưng vẫn còn bộc lộ những yếu kém nhất định, như còn có biểu hiện tính hình thức trong việc xem xét báo cáo tại kỳ họp; hoạt động chất vấn còn thể hiện tính nể nang, tránh né, ngại va chạm; chưa phản ánh hết những nguyện vọng bức xúc, nổi cộm ở địa phương; việc trả lời chất vấn chưa đươc quan tâm đúng mức; các kiến nghị giám sát còn có những ý kiến chung chung, chưa xác đáng; thực hiện kiến nghị sau giám sát chưa được quan tâm đúng mức.
Có một thực tế là kể từ khi Nghị quyết lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương Đảng được ban hành và đề cập đến việc thí điểm không tổ chức HĐND cấp huyện và phường thì hoạt động của HĐND hai cấp huyện và xã đã chịu những tác động và ảnh hưởng nhất định. Mặc dù đây là một chủ trương lớn của Đảng và nhà nước nhằm thực hiện thắng lợi cải cách hành chính trong điều kiện hiện nay nhưng một bộ phận CB-CC giữ các chức danh chuyên trách của HĐND cũng như các công chức giúp việc chịu ảnh hưởng về mặt tâm lý, có biểu hiện dao động, không yên tâm công tác. Một số trường hợp xin thôi làm nhiệm vụ đại biểu hoặc xin chuyển công tác khác. Thực trạng này làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động cũng như sự ổn định về mặt tổ chức của HĐND đó. Từ những kết quả đã đạt được, những nguyên nhân của tồn tại và hạn chế đã chỉ rõ là cơ sở để HĐND các cấp rút kinh nghiệm và củng cố để tạo thuận lợi cho HĐND ba cấp trên địa bàn tỉnh thực hiện tốt nhiệm vụ của mình trong thời gian còn lại đến cuối nhiệm kỳ.
Nguyễn Thị Oanh