Công tác giám sát hoạt động Tư pháp và các cơ quan Tư pháp của HĐND tỉnh theo tinh thần Nghị quyết số 49 về Chiến lược cải cách Tư pháp

Đăng ngày: 15/08/2011
Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02 tháng 6 năm 2005 của Bộ chính trị về Chiến lược cải cách Tư pháp đến năm 2020 đến nay đã trải qua gần 3 năm tổ chức thực hiện. Đồng hành với việc triển khai thực hiện của các cơ quan Tư pháp thì công tác giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân đối với hoạt động Tư pháp và các cơ quan Tư pháp cũng mang lại những tác động tích cực trong việc thực hiện Chiến lược cải cách Tư pháp.
Hội đồng xét xử tại một phiên tòa hình sự
Đối với cấp tỉnh, tại các kỳ họp thường lệ theo luật định, Ban Pháp chế HĐND tỉnh thông qua báo cáo thẩm tra ve tình hình thực thi pháp luật trên địa bàn trong đó nêu rõ những việc đã làm được, những tồn tại, hạn chế của các cơ quan Tư pháp trên địa bàn tỉnh, việc đưa ra những đánh giá, nhận định này trên cơ sở công tác giám sát thường xuyên để đảm bảo tính chính xác và đều được các cơ quan Tư pháp đồng tình. Đối với những vấn đề cần tiếp tục làm rõ sau kỳ họp, Thường trực, Ban Pháp chế HĐND tỉnh yêu cầu các cơ quan Tư pháp báo cáo về nguyên nhan, hướng khắc phục. Một số nội dung liên quan đến giám sát hoạt động Tư pháp có thể nói là gây nên không khí “nóng” của kỳ họp HĐND: Vấn đề xử lý tin báo về tội phạm; thi hành án phạt tù đối với người đã có bản an của Tòa án có hiệu lực pháp luật còn tại ngoại; tỷ lệ tuyên xử án treo của TAND hai cấp; vấn đề đảm bảo an toàn giao thông ... Việc công khai các thông tin liên quan đến công tác giám sát Tư pháp trên các phương tiện thông tin của HĐND tỉnh (bản tin hàng tháng, Website) cũng là một nội dung quan trọng được HĐND tỉnh thực hiện nhằm tạo thêm kênh thông tin đến đông đảo nhân dân và cử tri biết, cùng giám sát với HĐND.

Giữa hai kỳ họp, thông qua hoạt động tổ chức các đoàn giám sát các cơ quan Tư pháp của Thường trực và Ban Pháp chế HĐND tỉnh như: Giám sát công tác xét xử, điều tra, truy tố và thi hành án phạt tù; công tác tuyên truyền phố biến giáo duc pháp luật và cải cách hành chính trong lĩnh vực hành chính Tư pháp và giám sát công tác tăng thẩm quyền của TAND đã đưa ra những kiến nghị đối với đơn vị chịu sự giám sát nhằm thực hiện tốt công tác cải cách Tư pháp theo Nghị quyết của bộ Chính trị. Tính trung bình mỗi năm, có từ 3 đến 4 cuộc giám sát của Thường trực, Ban Pháp chế HĐND tỉnh đối với các cơ quan Tư pháp. Kết quả giám sát là những thông tin cần thiết phục vụ cho việc thảo luận và đưa ra các Quyết định tại kỳ họp HĐND tỉnh.

Riêng hoạt động giám sát công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật đã đưa ra những kiến nghị đối với việc thực hiện chương trình phổ biến giáo dục pháp luật từ năm 2003 đến năm 2007 của Sở Tư pháp trong viêc tham mưu phổ biến kịp thời những nội dung pháp luật liên quan đến cuộc sống của các tầng lớp nhân dân, nâng cao ý thức tự giác chấp hành chính sách, pháp luật và tạo bước chuyển biến mới trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật.

Giám sát việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực Tư pháp là một nội dung quan trọng của Thường trực, Ban pháp chế HĐND tỉnh. Đơn thư khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực Tư pháp chiếm một khối lượng tương đối lớn trong tổng số đơn thư HĐND tỉnh nhận được. Thông thường việc xử lý đơn thư khiếu nại tố cáo được thực hiện theo quy trình chung: Xem xét, kiến nghị xử lý và báo cáo kết quả. Đối với những trường hợp phức tạp, Thường trực, Ban Pháp chế HĐND tỉnh giám sát trực tiếp hoặc phối hợp với cấp huyện để giám sát và đưa ra những kiến nghị theo đúng quy định của pháp luật.

Mot hoạt động cũng liên quan mật thiết đến công tác giám sát các cơ quan Tư pháp và hoạt động Tư pháp, đó là công tác tuyển chọn đề nghị bổ nhiệm, tái bổ nhiệm các chức danh Tư pháp (Thẩm phán, Kiểm sát viên). Trên cơ sở kết quả giám sát, theo dõi tình hình đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến các Thẩm phán và Kiểm sát viên, Hội đồng tuyển chọn do đồng chí Huỳnh Chí Thắng, phó Chủ tịch HĐND tỉnh là Chủ tịch Hội đồng tuyển chọn kiên quyết không đề nghị bổ nhiệm, bổ nhiệm lại đối với những trường hợp không đủ điều kiện; xem xét lại đối với những trường hợp trong nhiệm kỳ Thẩm phán, Kiểm sát viên có nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến tư cách đạo đức và việc thực hiện nhiệm vụ của người Thẩm phán, Kiểm sát viên và các trường hợp Thẩm phán trong nhiệm kỳ tuyên xử số vụ án  và bị cáo được hưởng án treo lớn. Trong 3 năm qua, các Hội đồng tuyển chọn đã đề nghị cách chức chức danh 02 Kiểm sát viên và 01 Thẩm phán; miễn nhiệm 01 Thẩm phán cấp huyện; chưa xét đề nghị bổ nhiệm 02 trường hợp để tiếp tục xem xét, làm rõ về điều kiện bổ nhiệm; các trường hợp trong quá trình xét đề nghị bổ nhiệm đều phải rà soát về đơn thư khiếu nại, tố cáo có liên quan. Các trường hợp đề nghị cách chức đều đã được Viện Trưởng viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Chánh án Tòa án nhân dân tối cao chấp thưan và ra quyết định cách chức.

Thực hiện tinh thần chỉ đạo tại Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị, với chức năng nhiệm vụ của mình, Thường trực, các Ban, các Tổ và các Đại biểu HĐND tỉnh thực hiện chức năng giám sát theo thẩm quyền để tác động đối với công tác cải cách Tư pháp trên địa bàn tỉnh. Công tác giám sát được thực hiện thường xuyên, có trọng điểm đối với những vấn đề dư luận quan tâm, có diễn biến phức tạp và có tác động lơn đối với tình hình địa phương với tinh thần đảm bảo sự nghiêm minh và theo đúng chủ trương, đường lối chính sách pháp luật của Đảng và nhà nước từ đó tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm và đảm bảo an ninh chính trị và cải cách Tư pháp trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW về Chiến lược cải cách Tư pháp mới trải qua một phần năm chặng đường. Thời gian tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành sơ kết về công tác giám sát trong lĩnh vực Tư pháp để chuẩn bị cho hoạt động sơ kết công tác xây dựng pháp luật về lĩnh vực Tư pháp. 

Nguyễn Thị Oanh