Huyện ủy, HĐND huyện Định Quán đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn, cụ thể đã ban hành nghị quyết chuyên đề làm cơ sở để UBND huyện, các cơ quan, đơn vị liên quan và địa phương căn cứ tổ chức thực hiện. Phòng Tài nguyên - Môi trường đã tham mưu UBND huyện chỉ đạo UBND các xã, thị trấn xây dựng kế hoạch, triển khai và thông báo rộng rãi trên phương tiện thông tin đại chúng để các đối tượng sử dụng đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất biết, đăng ký, kê khai. Trong tháng 9 và tháng 10/2007, 14/14 xã, thị trấn đã đồng loạt tổ chức đăng ký đất đai đến các ấp, khu dân cư trên địa bàn.
Trong quá trình thực hiện, Phòng Tài nguyên - Môi trường đã tích cực và có sự nỗ lực lập, xây dựng cơ sở dữ liệu số về công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, xác định đối với từng thửa đất chưa được chủ sử dụng đăng ký để cử cán bộ xuống tận nơi đôn đốc, triển khai việc đăng ký, do đó, công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện đạt kết quả tốt. Trên địa bàn toàn huyện có 32.471 ha, tương đương 128.484 thửa hộ gia đình và cá nhân sử dụng, huyện đã tiến hành xét duyệt, cấp được 46.606 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, với 31.171,25 ha, tương ứng 121.656 thửa, đạt 95,4% so với diện tích phải cấp; trong đó, xã thực hiện đạt tỷ lệ cao nhất trên 98% như: Túc Trưng, Phú Lợi; xã thực hiện thấp nhất cũng đạt trên 92% như: La Ngà, Phú Cường. Đối với việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tổ chức: Trên địa bàn huyện có 43.315,69 ha do các tổ chức đang sử dụng (không tính phần diện tích 16.327,12 ha đất thuộc lòng hồ Trị An), huyện đã tiến hành xét duyệt, đề nghị cấp được 35.205 ha, với 4.884 thửa, đạt 81,2% so với diện tích phải cấp.
Bên cạnh kết quả đạt được, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện Định Quán còn một số hạn chế như: Kết quả cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đối tượng sử dụng đất chưa hoàn thành (đối với hộ gia đình, cá nhân còn 1.300 ha, với 6.828 thửa, tương đương 4,6% so với diện tích phải cấp; đối với đất do tổ chức sử dụng còn 18,8% diện tích phải cấp, tương đương 8.110 ha). Nguyên nhân là do số diện tích đất do hộ gia đình, cá nhân sử dụng chưa cấp còn lại ít, phần lớn diện tích chưa cấp là những thửa nhỏ, ven sông, ven suối, chủ sử dụng ở nơi khác đến canh tác nên việc đăng ký sử dụng gặp khó khăn. Đối với đất do tổ chức sử dụng, phần lớn là do đối tượng sử dụng chưa đăng ký hoặc chưa xác định được ranh giới đất, như: đất thuộc lòng Hồ Trị An, Lâm trường La Ngà, Lâm trường Tân Phú và một số đơn vị trường học. Riêng đất thuộc lòng Hồ Trị An địa phương gặp khó khăn trong việc xác định chủ sử dụng, vì các đơn vị có tham gia sử dụng lòng hồ không nhận quyền sử dụng đất, địa phương không biết cấp cho đơn vị nào. Tại cuộc giám sát của Tổ đại biểu HĐND tỉnh đơ vị huyện Định Quán, đại biểu Sở Nông nghiệp & phát triển nông thôn và Sở Tài nguyên - Môi trường cho biết: UBND tỉnh đã giao cho Sở Nông nghiệp & phát triển nông thôn phối hợp với Sở Tài nguyên - Môi trường tiến hành rà soát, tham mưu UBND tỉnh quyết định cấp đất và quy hoạch sử dụng đất thuộc lòng hồ; các sở đang tổ chức thực hiện.
Công tác đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thực hiện được nhiều, nhưng việc phát giấy cho đối tượng sử dụng đất đạt thấp. Tính đến thời điểm giám sát, toàn huyện phát được 32.071/46.755 giấy, hiện còn tồn 14.684 giấy. Nguyên nhân do UBND các xã, thị trấn chưa thật sự tích cực trong thực hiện tuyên truyền, thông báo việc phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đến đối tượng được cấp giấy biết, thực hiện nghĩa vụ tài chính và nhận giấy. Khi đối tượng sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính để được cấp giấy, ngành thuế có quy định đối tượng sử dụng đất phải nộp thuế nông nghiệp của những năm Nhà nước cho nhân dân được hưởng miễn nộp thuế nông nghiệp (trong hạn điền), nhưng các cấp, các ngành của địa phương chưa thật sự tích cực cùng với người dân kịp thời thực hiện thủ tục đề nghị cơ quan thẩm quyền quyết định miễn thuế cho nhân dân.
Ngoài các nguyên nhân trên, còn một số nguyên nhân khác như: Chủ sử dụng đất ở nơi khác đến thâm canh, không thường xuyên có mặt tại địa phương nên không biết để nhận giấy; một số trường hợp sai thông tin ghi trên giấy nên dân không nhận; việc theo dõi, đôn đốc tiến độ cấp giấy của Phòng Tài nguyên - Môi trường đối với các xã, thị trấn chưa được quan tâm hoặc báo cáo với cơ quan thẩm quyền lãnh đạo, chỉ đạo.
Bà Quách Ngọc Lan-Trưởng ban KTNS HĐND tỉnh, Trưởng đoàn giám sát phát biểu kết luận Qua giám sát, Tổ đại biểu HĐND tỉnh đơn vị Định Quán đã đề nghị Phòng Tài nguyên – Môi trường tăng cường công tác kiểm tra việc cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở các địa phương để có chỉ đạo kịp thời, nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các đối tượng trên địa bàn. Hướng dẫn cho UBND cấp xã thực hiện tốt công tác quản lý hồ sơ đất đai; thống kê toàn bộ số lượng hồ sơ chưa đăng ký, chưa cấp và chưa phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (trong đó, có phân loại từng đối tượng sử dụng đất, nguyên nhân của việc chưa thực hiện đăng ký, cấp, phát được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đối tượng sử dụng) để kiến nghị UBND huyện có biện pháp xử lý đối với từng trường hợp cụ thể. Đồng thời, tổng hợp riêng các trường hợp cấp giấy vướng do có nguồn gốc đất vi phạm pháp luật để trình UBND huyện kiến nghị UBND tỉnh xem xét, xử lý; Rà soát những nội dung bất cập, không còn phù hợp trong quy định về cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, để điều chỉnh hoặc đề nghị cơ quan thẩm quyền xem xét điều chỉnh phù hợp, nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn. Đồng thời, xem xét lại nội dung tuyên truyền về công tác đăng ký, cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong thời gian vừa qua để có điều chỉnh, bổ sung phương pháp hợp lý, phù hợp với từng đối tượng và hiệu quả. Đối với UBND huyện Định Quán: chỉ đạo Phòng Tài nguyên – Môi trường và UBND các xã, thị trấn rà soát quy định của Nhà nước về Bộ thủ tục hành chính trong việc đăng ký, cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nếu phát hiện có nội dung còn rườm rà, phức tạp thì kiến nghị cơ quan thẩm quyền điều chỉnh hoặc hướng dẫn để thực hiện đạt hiệu quả; thống kê các trường hợp cấp giấy vướng do có nguồn gốc đất vi phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh, kiến nghị UBND tỉnh ban hành quy định để xem xét, xử lý dứt điểm trong năm 2011 và 2012.
Quang Huy