Thứ nhất, dự án khu tái định cư 11,2 ha: Theo báo cáo tình hình thực tế cho thấy, việc triển khai thực hiện khu tái định cư 11,2ha phường Tân Biên gặp một số khó khăn, bất cập. Do đặc điểm địa bàn dân cư đông đúc, số lô đất cần có để bố trí tái định cư khoảng 500 lô (nếu tính cả số lô cấp cho hộ phụ). Trong khi đó, diện tích toàn khu nếu bố trí tái định cư hoàn chỉnh chỉ khoảng 600-700 lô. Như vậy, số lô đất dôi dư chỉ khoảng 100-200 lô, trong khi số tiền bồi thường khá lớn (tiền bồi thường cho 244/250 hộ dân trên 88 tỉ đồng, thực tế đã giải ngân 49 tỉ đồng). Qua tính toán cho thấy hiệu quả kinh tế của dự án là không cao. Ngoài ra, do người dân chưa đồng thuận về giá bồi thường và chính sách hỗ trợ tái định cư, cộng với thực tế chậm chi trả tiền bồi thường (do bố trí vốn chưa kịp thời) khiến người dân bức xúc, gửi đơn khiếu nại, kiến nghị đến nhiều ngành, nhiều cấp. Chính việc chưa đồng thuận của người dân đã khiến Trung tâm Phát triển quỹ đất gặp nhiều khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng, thực tế đến nay chưa có hộ nào bàn giao mặt bằng.
Ông Trần Văn Tư-Chủ tịch HĐND tỉnh phát biểu tại cuộc họp Vì vậy, Thường trực HĐND tỉnh thống nhất với ý kiến của đại biểu HĐND tỉnh, đại biểu HĐND thành phố Biên Hòa, lãnh đạo UBND thành phố Biên Hòa về việc cần đánh giá lại về hiệu quả kinh tế, hiệu quả xã hội và tính khả thi của dự án. Thông qua kết quả phân tích, đề xuất cụ thể có tiếp tục thực hiện dự án hay không. Nếu tiếp tục thực hiện, cần đề xuất giải pháp tháo gỡ các khó khăn, động viên người dân nhận tiền bồi thường, nhanh chóng giải phóng mặt bằng. Trường hợp không thực hiện dự án thì cần có giải pháp giải quyết việc thu hồi số tiền bồi thường (gần 49 tỉ đồng) đã chi trả cho 136 hộ dân, đồng thời phải có kế hoạch giải quyết tái định cư vào các dự án khác để thay thế.
Thứ hai, dự án khu tái định cư 9,2 ha: Tổng số hộ giải tỏa là 62 hộ, trong đó có 51/62 hộ đã có phương án bồi thường, hiện có 47/51 hộ đã nhận tiền. Trong số 11 hộ còn lại, có 01 hộ đang tính toán áp giá và 10 hộ nhận khoán đất lâm trường. Việc thực hiện dự án chậm do trước đây tỉnh chưa có chính sách hỗ trợ cho các hộ này nên Trung tâm Phát triển quỹ đất chưa có căn cứ để xử lý. Tuy nhiên, vừa qua UBND tỉnh đã có văn bản số 5698/UBND-KT ngày 19/8/2011 về việc xử lý đối với các hộ gia đình, cá nhân nhận khoán đất lâm nghiệp của các nông, lâm trường quốc doanh khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh. Qua đó đã ban hành các chính sách hỗ trợ cụ thể cho từng đối tượng, từng trường hợp cụ thể. Vì vậy, Thường trực HĐND tỉnh đã đề nghị UBND thành phố Biên Hòa đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện tinh thần văn bản nói trên của UBND tỉnh để bồi thường cho người dân, giải phóng phần mặt bằng còn lại, hoàn tất việc xây dựng hạ tầng tái định cư cho toàn khu. Ngoài ra, căn cứ trên tình hình thực tế về nguồn vốn xây dựng hạ tầng tái định cư để báo cáo, đề xuất UBND tỉnh xem xét, giải quyết.
Thư ba, vấn đề chênh lệch về cách tính hạng đất giữa ngành thuế (làm cơ sở tính tiền thuế đất), và ngành Tài nguyên và Môi trường (làm cơ sở tính tiền bồi thường cho dân khi bị thu hồi đất): Do sự thiếu thống nhất trong quy định của pháp luật, trong khi cách tính hạng đất để làm cơ sở áp giá bồi thường cho người dân được căn cứ theo bảng giá đất hàng năm của tỉnh, khác với cách phân hạng đất của ngành thuế, đã khiến người dân bức xúc dẫn đến khiếu kiện, gây ảnh hưởng đến quá trình triển khai dự án. Tuy nhiên, theo quy định tại Nghị định số 53/2011/NĐ-CP ngày 01 tháng 07 năm 2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, tại mục 3 của Điều 9 nêu rõ : “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm quy định và công bố giá đất, hạn mức đất ở từng khu vực, từng thời kỳ tại địa phương để làm căn cứ tính thuế theo quy định của Nghị định này”. Đây chính là nội dung tháo gỡ được vướng mắc do sự chênh lệch về cách phân hạng đất trước đây. Nghị định có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2012. Như vậy, vấn đề còn lại là phải giải quyết những trường hợp tồn tại từ trước thời điểm có hiệu lực của Nghị định trên. Chính vì vậy, Thường trực HĐND tỉnh đã đề nghị UBND thành phố Biên Hòa chỉ đạo rà soát, làm rõ có bao nhiêu hộ chịu sự tác động của vấn đề này, thống kê làm rõ mức độ ảnh hưởng về quyền lợi tài chính của người dân. Trên cơ sở đó tham mưu, đề xuất hướng giải quyết.
Thứ tư, về việc chênh lệch thời điểm áp giá bồi thường với thời điểm tính tiền thuế sử dụng đất: Trước đây, theo quyết định số 31/2007/QĐ-UBND ngày 07/5/2007 của UBND tỉnh quy định người bị thu hồi đất được bồi thường theo bảng giá đất quy định tại thời điểm nào thì khi giao đất tái định cư được tính theo bảng giá đất của cùng quyết định đó. Tuy nhiên, theo quy định tại nghị định 69/2009/NĐ-CP ngày 13/8/2009, tiền sử dụng đất được tính tại thời điểm giao đất. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến sự chênh lệch thời điểm áp giá bồi thường với thời điểm tính tiền sử dụng đất. Do thời gian thực hiện dự án kéo dài nên có khoảng cách lớn giữa hai thời điểm áp giá, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân. Để giải quyết vướng mắc này, vừa qua Sở Tài chính có văn bản số 2228/STC-GCS ngày 06/9/2011 gửi UBND tỉnh để đề xuất xử lý vướng mắc khi thu tiền sử dụng đất đối với các hộ tái định cư. Trên cơ sở đó, đã đề xuất, tham mưu cho UBND tỉnh ban hành quy trình thực hiện cấp bù khoản chênh lệch giá đất cho người dân. Để giải quyết dứt điểm vấn đề, Thường trực HĐND tỉnh đã đề nghị UBND tỉnh nghiên cứu, xem xét đề nghị của Sở Tài chính, ban hành quy trình thực hiện cấp bù khoản chênh lệch giá đất, đồng thời công bố thông tin rộng rãi cho người dân được rõ.
Thứ năm, việc tháo gỡ khó khăn về thủ tục hành chính cho người dân xin cấp GCN QSD đất: Hiện nay, khu tái định cư 9,2 ha mới giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng được 4,7ha nên chưa thể có Quyết định giao đất cho toàn khu. Do tính chất cấp bách của dự án nên thành phố đã bố trí dân vào khu vực này. Vì vậy, người dân nhận đất tái định cư xong lại không có đủ giấy tờ hành chính để xin cấp GCN QSD đất. Qua những khó khăn của người dân được phản ánh với đại biểu HĐND tỉnh cho thấy sự thiếu phối hợp giữa các cơ quan, gây khó khăn, phiền hà cho người dân. Thường trực HĐND tỉnh đã đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường nhanh chóng tham mưu ban hành các Quyết định giao đất từng đợt, trước mắt ban hành Quyết định giao đất đợt 1 với diện tích 4,7ha để làm cơ sở giải quyết cấp GCN QSD đất cho người dân.
Đại biểu HĐND tỉnh đơn vị số 1 và đại biểu HĐND thành phố Biên Hòa đơn vị phường Tân Biên cùng tham dự cuộc họp Để tổ chức thực hiện, các cơ quan, đơn vị có liên quan triển khai thực hiện các nội dung đã được đề cập trên đây, báo cáo kết quả về Thường trực HĐND tỉnh trước 31 tháng 10 năm 2011. Tại cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND tỉnh trước kỳ họp thứ ba HĐND tỉnh dự kiến vào đầu tháng 11/2011 trên địa bàn phường Tân Biên, UBND thành phố Biên Hòa cử lãnh đạo tham dự để trả lời cho cử tri rõ.
Kim Chung