Dự án Trung tâm Sinh thái - Văn hóa - Lịch sử chiến khu Đ được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 9765/QĐ-UBND ngày 21/11/2006, với tổng mức vốn đầu tư 58,890 tỷ đồng. Dự án được điều chỉnh thời gian thực hiện từ giai đoạn 2006-2008 sang giai đoạn 2008-2011 và tách thành 02 tiểu dự án: Hợp phần xây lắp + thiết bị, với 17 hạng mục; Hợp phần Mỹ thuật, được thay đổi từ việc xây dựng cụm tượng đài thành tháp biểu trưng. Xác định đây là dự án lớn, có tầm quan trọng về chính trị, có ý nghĩa về văn hóa của các tỉnh Đông Nam bộ, vì vậy khi triển khai dự án, Chủ đầu tư đã có sự phối hợp với các tỉnh liên quan, các sở ban ngành của tỉnh và UBND huyện Vĩnh Cửu để tổ chức, thực hiện dự án với mục tiêu đạt hiệu quả cao nhất.
Mô hình tháp biểu trưng “Trái Dầu 3 cánh” được xây dựng
Trung Tâm Sinh thái Văn hóa - Lịch sử chiến khu Đ Dự án chia làm 30 gói thầu để thực hiện. Gói thầu xây lắp (số 1 đến 7) đã thi công hoàn thành, đạt 100% khối lượng, Hội đồng nghiệm thu tổ chức nghiệm thu chính thức, bàn giao, đưa vào sử dụng; Gói thầu thiết bị: có 4/6 gói thực hiện xong đạt 100% khối lượng, còn lại 02 gói thiết bị (gói số 9 đồ mộc văn phòng thực hiện đạt 60% khối lượng và gói số 11 phòng ăn đang thực hiện). Gói thầu tư vấn đã thực hiện xong 15/17 gói, các gói còn lại đang thực hiện; trong đó: Gói thầu tháp biểu trưng trái dầu ba cánh đang hoàn thành giai đoạn lập dự án đầu tư, trình các sở ngành liên quan thẩm định, tham mưu và trình UBND tỉnh phê duyệt. Riêng phần phương án PCCC đã được cơ quan chức năng thẩm định. Năm 2011 dự án được ghi vốn là 3 tỷ đồng, chủ đầu tư đã thực hiện giải ngân được 1,743 tỷ đồng, đạt 58,1% kế hoạch.
Tuy nhiên, qua giám sát cho thấy việc thực hiện dự án còn một số nội dung cần quan tâm như: Đối với gói thầu thiết bị đồ mộc văn phòng đơn vị thi công đã thực hiện đạt 100% khối lượng nhưng chủ đầu tư chỉ tiếp nhận được 60% thiết bị, nguyên nhân là do chưa sắp xếp bố trí đủ chỗ để kê đặt thiết bị. Một số hạng mục thi công xong, bàn giao đưa vào sử dụng đã xuống cấp (một số vị trí trên đường kè đá quanh khuôn viên bị sụt, lún; mặt sàn của tháp nước bị thấm). Giá trị thực hiện khối lượng dự án trong 9 tháng đầu năm 2011 đạt khá cao nhưng khối lượng đề nghị thanh toán vốn còn rất thấp, do chưa lập được hồ sơ để tiếp nhận vốn. Dự án đang thiếu vốn để chi trả cho khối lượng đã hoàn thành. Tiến độ thực hiện Tháp biểu trưng chậm do phải bổ sung phương án PCCC. Tại thời điểm giám sát, chủ đầu tư vừa mới nhận được văn bản của cơ quan có thẩm quyền thống nhất phương án PCCC. Trên cơ sở đánh giá nêu trên, đoàn giám sát đã đề nghị Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai làm việc với đơn vị thi công để sửa chữa đối với một số hạng mục công trình bị xuống cấp trong thời gian bảo hành. Đồng thời, yêu cầu lập hồ sơ giá trị khối lượng hoàn thành của các hạng mục để thanh toán quyết vốn đúng tiến độ được ghi vốn. Đối với gói thầu thiết bị (đồ mộc văn phòng) đề nghị chủ đầu tư sắp xếp, bố trí địa điểm để tiếp tục nhận bàn giao thiết bị, sử dụng có hiệu quả; đây là điều kiện để chủ đầu tư tiếp nhận vốn trong năm 2011. Tập trung đẩy nhanh tiến độ thanh toán khối lượng đã hoàn thành, trên cơ sở đó lập báo cáo giải trình cụ thể về bổ sung vốn thực hiện dự án và chuẩn bị đầu tư dự án cuối năm 2011, để đăng ký nhu cầu vốn đầu tư với cơ quan có thẩm quyền xem xét, bổ sung kế hoạch vốn trong quý IV/2011. Dự án Trung Tâm Sinh thái - Văn hóa - Lịch sử chiến khu Đ theo quy định là nhóm B, đề nghị chủ đầu tư lập báo cáo quyết quyết toán từng hạng mục xây lắp hoàn thành và thuê kiểm toán độc lập thực hiện quyết toán. Hoạt động của Khu Bảo tồn không chỉ là cân đối từ nguồn NSNN mà còn phải thực hiện nhiều kênh huy động vốn của các tổ chức trong và ngoài nước, cần có chính sách quảng bá tiềm năng du lịch để kêu gọi đầu tư từ các tổ chức; đồng thời, quản lý sử dụng đồng vốn, hiện vật do các tổ chức hỗ trợ hiệu quả, đúng quy định.
Qua đó, Đoàn giám sát cũng kiến nghị đối với Sở Kế hoạch Đầu tư phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan để sớm thẩm định dự án đầu tư Tháp biểu trưng Trái dầu 03 cánh Trung Tâm Sinh thái Văn hóa - Lịch sử chiến khu Đ. Phối hợp với Sở Tài chính xem xét đề nghị của Khu Bảo tồn Thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai về nhu cầu vốn đối với dự án Trung Tâm Sinh thái Văn hóa - Lịch sử chiến khu Đ, trình UBND tỉnh bố trí bổ sung vốn trong quý IV/2011.
Ng.Bình