Trong buổi sáng, đoàn đã đi khảo sát tại hai Ban HĐND xã Núi Tượng và xã Phú Lộc để gặp gỡ, trao đổi với Thường trực HĐND, các thành viên Ban HĐND, đại diện cấp ủy và UBND về hoạt động của Ban HĐND xã. Đây cũng là hai đơn vị đã tổ chức thí điểm Ban HĐND cấp xã từ nhiệm kỳ 2004-2011. Điểm chung đoàn ghi nhận được tại hai đơn vị chịu sự khảo sát đó là trình tự thành lập Ban HĐND, ban hành chương trình hoạt động toàn khóa và chương trình hoạt động hàng năm, hàng quý đầy đủ, đúng hướng dẫn. Công tác triển khai thực hiện đảm bảo bám sát chương trình đề ra và bổ sung những nội dung phát sinh tùy thuộc vào tình hình thực tế. Hai hoạt động chủ yếu được các Ban HĐND quan tâm thực hiện và đạt kết quả tốt là tổ chức các đoàn giám sát và tổ chức thẩm tra phục vụ kỳ họp HĐND. Trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ, mặc dù một số thành viên do tham gia các lớp học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và chính trị có thể không sắp xếp tham dự hoạt động cùng ban nhưng các Ban luôn cố gắng khắc phục những thiếu hụt về nhân sự để hoạt động đạt chất lượng, hiệu quả.
Đại diện cấp ủy, UBND, UBMTTQVN cấp xã tham dự buổi làm việc cũng đánh giá cao hiệu quả từ hoạt động của các Ban HĐND cấp xã mang lại; điều đó thể hiện qua việc có Ban HĐND, các hoạt động của HĐND cấp xã được thuận lợi hơn, công tác quản lý, điều hành của UBND được Ban hỗ trợ thông qua việc kịp thời phát hiện, kiến nghị tháo gỡ những hạn chế, vướng mắc.
Nếu đánh giá riêng về hoạt động của từng Ban thì Ban HĐND xã Phú Lộc có nét nổi trội hơn thể hiện qua số lượng các cuộc giám sát nhiều hơn (Phú Lộc thực hiện 07 cuộc, Núi Tượng thực hiện 02 cuộc); nội dung tổ chức giám sát phong phú; bên cạnh đó HĐND xã Phú Lộc thực hiện đồng thời chức năng giám sát của cả hai chủ thể: Thường trực HĐND và Ban HĐND tránh được tình trạng Ban làm thay Thường trực HĐND mà Thường trực HĐND tỉnh vẫn thường lưu ý, nhắc nhở.
Xem xét cụ thể về tổ chức và hoạt động của các Ban HĐND cấp xã trên địa bàn huyện cho thấy: Các Ban HĐND được cơ cấu 01 Trưởng Ban là Phó Chủ tịch HĐND, 01 phó Trưởng Ban hoạt động chuyên trách và cơ cấu từ 03 đến 05 thành viên đều là đại biểu HĐND. Trong tổng số 18 Ban HĐND cấp xã của Tân Phú, có 02 Ban có 07 thành viên; 01 Ban có 06 thành viên còn lại 15 Ban có số lượng 5 thành viên. Đối với Phó Trưởng ban và các thành viên Ban HĐND các xã, thị trấn là những đại biểu HĐND đang công tác tại các cơ quan Mặt trận, đoàn thể, các doanh nghiệp và những đại biểu đã nghỉ hưu, nhưng có kinh nghiệm thực tế, có khả năng và có tâm huyết với hoạt động của HĐND.
Đoàn khảo sát làm việc với Ban HĐND và đại diện cấp ủy, UBND,
UBMTTQVN hai xã Núi Tượng và Phú Lộc Tổng số cuộc giám sát do 18 Ban HĐND cấp xã thực hiện trong 5 tháng đầu năm 2012 là 56, trong đó Ban tổ chức nhiều nhất là 07 cuộc, Ban ít nhất là 01 cuộc. Nhìn chung, qua công tác giám sát, theo dõi kết quả hoạt động và thực hiện công tác giám sát của các Ban HĐND các xã, thị trấn (thí điểm) cho thấy: Kết quả hoạt động và giám sát của Ban HĐND các xã, thị trấn bước đầu có chuyển biến tích cực, nhất là sau khi được các Ban HĐND tỉnh trao đổi, bồi dưỡng kỹ năng hoạt động và giám sát. Hoạt động giám sát, thẩm tra của Ban HĐND các xã, thị trấn đã được quan tâm thực hiện, đã phát huy được trí tuệ tập thể, đưa ra được kiến nghị sát, đúng với tình hình thực tế, phù hợp với yêu cầu phát triển của địa phương, góp phần thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước trên địa bàn.
Tuy nhiên, hoạt động của các Ban HĐND các xã, thị trấn (thí điểm) thời gian qua còn một số hạn chế, khó khăn vướng mắc cần quan tâm chỉ đạo thực hiện đó là: Hoạt động giám sát, khảo sát một số Ban HĐND thực hiện còn ít; chất lượng báo cáo thẩm tra của Ban HĐND trình ra kỳ họp HĐND đạt chưa cao, một số nội dung đánh giá chưa đầy đủ, nêu chung chung (còn lặp lại số liệu trong báo cáo của UBND đã trình bày). Nguyên nhân là do một số đồng chí được bầu giữ chức trưởng Ban hoặc phó trưởng Ban HĐND các xã, thị trấn phải kiêm nhiệm một số chức danh khác, như: Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy; Chủ tịch Công đoàn hoặc cơ cấu là thành viên các Ban chỉ đạo; một số đồng chí hiện đang theo học lớp nâng cao lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ nên thời gian dành cho hoạt động của Ban HĐND còn hạn chế. Ngoài ra, một số thành viên của Ban HĐND cấp xã còn yếu và thiếu về chuyên môn nghiệp, kiến thức pháp luật và kỹ năng giám sát, do đó hoạt động của Ban HĐND còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, dẫn đến chất lượng và hiệu quả hoạt động chưa cao. Để khắc phục những hạn chế này, các thành viên tham gia đoàn nhìn nhận cần phải có sự cố gắng, nỗ lực và tăng cường vai trò, trách nhiệm trước hết của chính các Ban HĐND cấp xã, bên cạnh đó là sự phối hợp giúp đỡ của Thường trực, các Ban HĐND ba cấp tỉnh, huyện và xã.
Ông Phạm Ngọc Tuấn, UVTT.HĐND tỉnh kết luận tại buổi làm việc với
Thường trực, các Ban HĐND huyện Tân Phú Đối với HĐND huyện, về cơ cấu tổ chức, tại kỳ họp thứ nhất HĐND huyện đã bầu cử các chức danh của Thường trực HĐND và hai Ban HĐND với 04 thành viên hoạt động chuyên trách (thiếu 02 chuyên trách so với cơ cấu thuộc hai Ban HĐND huyện).
Từ đầu nhiệm kỳ 2011-2016 đến nay, thường trực HĐND và hai Ban HĐND tổ chức giám sát được 39 cuộc: 6 tháng cuối năm 2011 thực hiện 19 cuộc và 5 tháng đầu năm thực hiện được 20 cuộc , trong đó: Thường trực HĐND 13 cuộc Ban Pháp chế 13 cuộc và Ban Kinh tế xã hội 13 cuộc. Qua giám sát, khảo sát bên cạnh việc kết luận đánh giá khách quan về ưu điểm những kết quả đạt được và nêu lên một số tồn tại, hạn chế kiến nghị khắc phục. Nhìn chung hoạt động giám sát, khảo sát của HĐND huyện 6 tháng cuối năm 2011 và 5 tháng đầu năm 2012 thực hiện đúng chương trình kế hoạch đề ra. Tuy nhiên chất lượng giám sát một số nội dung theo đánh giá của Thường trực HĐND huyện thì hiệu quả đạt chưa cao. Nguyên nhân là do một số thành viên của hai Ban HĐND tham gia giám sát chưa đầy đủ, do một số thành viên của hai Ban HĐND phải tham gia học tập các lớp bồi dưỡng nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị và giữ các chức vụ lãnh đạo của các cơ quan, đoàn thể huyện nên phải giành thời gian thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị. Bên cạnh đó, theo ý kiến của thành viên Ban thì việc triển khai thực hiện một số kiến nghị sau giám sát chưa triệt để. Vấn đề này đã được đại diện UBND nhìn nhận và Lãnh đạo Văn phòng HĐND&UBND hứa sẽ khắc phục trong công tác tham mưu, đề xuất để các kiến nghị của HĐND huyện được triển khai thực hiện triệt để hơn nữa.
Kết luận ngày làm việc với Thường trực HĐND huyện và Ban HĐND cấp xã, thay mặt đoàn, ông Phạm Ngọc Tuấn ghi nhận và đánh giá cao hoạt động của HĐND hai cấp trên địa bàn huyện Tân Phú từ đầu nhiệm kỳ đến nay. Để hoạt động của HĐND nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động hơn nữa, đoàn đề nghị huyện rà soát, nghiên cứu bố trí đủ số lượng thành viên hoạt động chuyên trách theo chỉ đạo của Tỉnh ủy đồng thời đề nghị Thường trực, các Ban HĐND huyện tăng cường sự phối hợp, hỗ trợ đối với các Ban HĐND cấp xã mới thành lập trong nhiệm kỳ 2011-2016 trong đó đặc biệt lưu ý phải tách bạch hoạt động của Thường trực HĐND và Ban HĐND; muốn làm tốt được điều đó thì mỗi chủ thể phải chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch của mình để tạo cơ sở cho việc triển khai thực hiện. Đối với công tác phối hợp giữa HĐND cấp tỉnh và cấp huyện, đoàn cũng ghi nhận kiến nghị của đại diện Ban Pháp chế HĐND tỉnh là sẽ tăng cường công tác phối hợp thường xuyên, chặt chẽ hơn nữa để mỗi cấp có thêm điều kiện nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động.
Nguyễn Thị Oanh