Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận trả lời chất vấn
Dạy và học ngoại ngữ không giống ai
Trong phần chất vấn của mình, đại biểu Phạm Thị Hải
(đoàn Đồng Nai) cho rằng kỹ năng giao tiếp bằng ngoài ngữ là kỹ năng cần thiết
trong quá trình hội nhập và thực tế trình độ ngoại ngữ của học sinh sinh viên
còn nhiều hạn chế. Vừa qua TTg ban hành Quyết định 1400 phê duyệt đề án dạy và
học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 - 2020, tuy
nhiên, trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2014, Bộ Giáo dục và Đào tạo
(GDĐT) quyết định chuyển môn thi ngoại ngữ từ môn thi bắt buộc thành môn thi
công điểm khuyết khích, điều này đã đi ngược lại với xu hướng phát triển và hội
nhập quốc tế, đồng thời lãng phí hàng ngàn tỉ đồng của đề án. Đại biểu Hải đề
nghị Bộ trưởng cho lý do của sự thay đổi này?
Theo Bộ trưởng Bộ GDĐT thì chủ trương nhất quán trong
giáo dục của Việt Nam là đẩy mạnh, nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ. Vấn
đề này rất được chú trọng trong quá trình xây dựng đề án đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên qua tiến hành khảo sát chất lượng dạy và học
ở tất cả cấp học, bậc học và ở các môn học, đặc biệt là trong môn ngoại ngữ thì
cho thấy, cách dạy, học và thi ngoại ngữ của nước ta không giống với bất kỳ nước
nào trên thế giới. Chúng ta dạy và học chủ yếu là ngữ pháp, thiếu thực hành nên
chất lượng đào tạo và khả năng vận dụng kiến thức ngoại ngữ vào thực tế là rất
thấp và không hiệu quả. Do đó, chúng ta phải thay đổi cách dạy và học ngoại ngữ,
trong thời gian chưa thay đổi được thì chúng ta không khuyến khích phát triển dạy
và học theo cách cũ. Theo đó, việc làm đầu tiên là cơ cấu, đào tạo lại hệ thống
đội ngũ giáo viên ngoại ngữ, có chương trình, sách giáo khoa mới hiệu quả và cơ
sở, thiết bị trường lớp đáp ứng yêu cầu dạy và học ngoại ngữ hiệu quả nhất.
Xác định hiệu quả cải cách
Đại biểu QH Phạm Thị Hải chất vấn Bộ trưởng Bộ GD-ĐT
Trong lịch sử giáo dục của Việt Nam, đã qua ba lần cải
cách giáo dục và một cuộc đổi mới giáo dục phổ thông nhưng những yếu kém của
ngành vẫn tiếp tục tồn tại và chưa khắc phục được. Đại biểu Phạm Thị Hải chất vấn
Bộ trưởng Phạm Vũ Luận về đề án đổi mới chương trình sách giáo khoa mà GDĐT sắp
trình Quốc hội thời gian tới có khắc phục được những bất cập, yếu kém của ngành
giáo dục không và đâu là giải pháp đột phá để đổi mới căn bản và toàn diện nền
giáo dục Việt Nam.
Trong phần trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ GDĐT tin rằng
với sự quan tâm đúng mức, trình tự thực hiện kỹ càng từ khâu thảo luận, khảo
sát đến tiến hành từng bước đưa vào thực tiễn thì đề án đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục và đào tạo sẽ thực sự phát huy hiệu quả và khắc phục được những tồn
tại, yếu kém của giáo dục và đào tạo.
Xung quanh vấn đề cải cách giáo dục, qua trao đổi, đại
biểu Trương Văn Vở (đoàn Đồng Nai) cho rằng Bộ GDĐT cần phân định, xác định trọng
tâm và thứ tự ưu tiên trong tái cơ cấu giáo dục giữa hạ tầng - con người - chương
trình sách giáo khoa. Theo đại biểu Vở thì tất cả phải được tổ chức theo quy hoạch
từ quy hoạch mạng lưới giáo dục, đến quy hoạch đội ngũ giáo viên giảng dạy và cải
cách sách giáo khoa cũng cần lộ trình rõ ràng, phân kỳ thực hiện từng bước thì
sẽ hiệu quả hơn.
Quan tâm chất lượng đào tạo
Vấn đề chất lượng đào tạo ở các trường đại học cũng được
các đại biểu quan tâm và chất vấn Bộ trưởng. Đại biểu Thân Đức Nam (đoàn Đà Nẵng)
cho rằng việc đào tạo ở các trường đại học hiện nay không bám nhu cầu thực tế,
chương trình đào tạo, giảng dạy không sát thực tế dẫn đến sinh viên ra trường
thiếu những kỹ năng, kiến thức cần thiết cho yêu cầu công việc, do đó tình trạng
thất nghiệp gia tăng. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp khắc phục
tình trạng này. Cũng liên quan đến vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thanh Thụy (đoàn
Bình Định) chất vấn bộ trưởng vấn đề có nên quy định cơ sở đào tạo phải chịu
trách nhiệm về đầu ra của sinh viên vì đại biểu Thụy cho rằng chỉ khi xác định
được trách nhiệm trong đảm bảo chất lượng đào tạo thì việc phân luồng học sinh
sau trung học cơ sở và trung học phổ thông mới thực sự hiệu quả và phản ánh
đúng nhu cầu của thị trường lao động.
Giải trình vấn đề chất lượng giáo dục, Bộ trưởng Bộ
GĐĐT cho rằng những yếu kém trong chất lượng đào tạo đại học hiện nay chủ yếu
do các nguyên nhân như nội dung chương trình đào tạo còn tùy thuộc năng lực của
từng trường, chưa có chuẩn mực chung, cách dạy và học còn thiêng về truyền đạt
một chiều, chưa có tương tác, phản biện giữa thầy và trò, chưa chú trọng đào tạo
kỹ năng mềm và chất lượng đào tạo ngoại ngữ chưa cao… Để từng bước khắc phục và
nâng cao chất lượng đào tạo đại học để sinh viên ra trường dể dàng tìm được việc
làm thì theo Bộ trưởng, hiện nay, đã có sự hạn chế thành lập các trường đại học,
cao đẳng. Không mở đào tạo những ngành đào tạo đã có quy mô lớn như tài chính
ngân hàng, quản trị kinh doanh…Bộ GĐĐT chỉ đạo các trường công khai rõ chất lượng
đào tạo, yêu cầu đầu vào và chuẩn đầu ra để sinh viên nắm và cân nhắc trước khi
thi tuyển. Bên cạnh đó, Bộ GĐĐT còn phối hợp với các ngành khác để tổ chức các
thiết chế, các kênh hỗ trợ cung ứng lao động sau đào tạo như sàn giao dịch việc
làm.
Nhiều đại biểu cũng đề nghị bộ trưởng cho biết về quy
định điểm sàn của kỳ thi đại học, cao đẳng năm 2014. Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng
cho biết, kỳ thi năm nay không bỏ quy định điểm sàn mà có nhiều mức điểm sàn
khác nhau. Trước khi công bố các mức điểm sàn thì Bộ GĐĐT đã thông qua hội đồng
tư vấn điểm sàn gồm hiệu trưởng nhiều trường cao đẳng, đại học trên cả nước để
điểm sàn phản ánh đúng năng lực của học sinh và cân bằng được giữa nhu cầu dạy
và học của nhà trường và học sinh.
Đức Nhuận