Tính đến nay, toàn tỉnh hiện có 59/171 xã, phường, thị trấn có Trung tâm văn hóa thể thao ( TTVH-TT) hoặc Nhà Văn hóa ( NVH) chiếm tỉ lệ 34,5% với 51 TTVH-TT, 5 NVH, trong đó có một TTVH-TT trực thuộc Nông trường Cao su, một NVH trực thuộc Công ty Cao su, 5 NVH dân tộc. Các TTVH-TT đa số được xây dựng mới và nằm ở trung tâm xã, phường có đông dân cư. Chỉ có 5 NVH đã có từ trước hiện vẫn duy trì hoạt động. Đặc biệt đã xây dựng được 5 NVH dân tộc ở các xã có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số nhằm tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc tham gia sinh hoạt, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc mình, trong đó có NVH dân tộc Chơ- Ro huyện Định Quán được xây dựng bằng nguồn xã hội hóa. Nhìn chung, phần lớn các TTVH-TT, các NVH hiện nay có cố gắng trong tổ chức hoạt động, xây dựng phong trào văn hóa, thể thao ở địa phương . Riêng các NVH dân tộc là nơi đồng bào đến vui chơi, giải trí, sinh hoạt, học tập, khôi phục một số ngành nghề thủ công truyền thống. Hiện nay, trừ các huyện mới thành lập là Cẩm Mỹ, hầu hết các huyện, thị xã, thành phố đều có quy hoạch hoặc đang tiến hành hoàn chỉnh quy hoạch các TTVH-TT cấp phường, xã còn lại trên địa bàn. Riêng đối với thành phố Biên Hòa, do tính đặc thù của thành phố đô thị loại II, quỹ đất hạn chế, dân cư tập trung đông nên thiết kế TTVH-TT theo cụm phường, xã. Ngoài ra có một số địa phương không còn đất để quy hoạch như 2 xã ở huyện Thống Nhất, 2 xã ở huyện Tân Phú, 2 xã ở huyện Trảng Bom.
Theo đánh giá của các cơ quan quản lý thì khoảng 60% kiến trúc xây dựng các trung tâm VH-TT hiện nay là không phù hợp cho việc tổ chức các hoạt động VH-TT. Bên cạnh đó, chất lượng xây dựng là vấn đề cần phải quan tâm, vì rất nhiều trung tâm khi xây xong chưa khánh thành đã xuống cấp, hư hỏng.
Về tổ chức hoạt động, hiện nay một số TTVH-TT chỉ hoạt động cầm chừng, có nơi xây dựng xong đã 2 năm nhưng chưa hoạt động ngày nào. Mô hình hoạt động chỉ thực hiện theo quy chế, thiếu tính sáng tạo, không có định hướng chiến lược lâu dài. Nhìn chung hiệu quả hoạt động của các thiết chế văn hóa này trong thời gian qua vẫn chưa cao. Nguyên nhân thì có nhiều, nhưng chủ yếu là sự quan tâm của chính quyền địa phương trong quản lý điều hành, trong đó khó khăn lớn nhất hiện nay thuộc về quy hoạch quỹ đất, cơ chế bộ máy không đủ mạnh, kinh phí hoạt động còn hạn chế. Ben cạnh đó, các giải pháp thực hiện XHH hoạt động còn chậm, không thu hút được nhiều các nguồn lực ngoài ngân sách đầu tư cho hoạt động.
Tỉnh đã có chỉ đạo các địa phương, các ngành chức năng nâng cao trách nhiệm trong cong tác quy hoạch, xây dựng, quản lý và tổ chức hoạt động của các TTVH-TT, NVH phường, xã. Trước mắt cần chỉ đạo tổ chức kiểm tra, đánh giá công tác đầu tư xây dựng, tổ chức hoạt động các thiết chế văn hóa này để có biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động trong thời gian tới; có tổng kết đánh giá toàn bộ tổ chức và hoạt động của thiết chế văn hóa-thể thao ở cả 3 cấp, trong đó quan tâm hơn đến cấp phường, xã, thị trấn; có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng tập huấn cho cán bộ cơ sở. Bên cạnh đó, cần tổ chức các buổi giao lưu, học tập kinh nghiệm giữa các TTVH-TT trong địa bàn hoặc với các đơn vị trong và ngoài tỉnh.
Kim Ngọc