1- Tình hình chung.
Từ tháng 7/1954 đến tháng 4/1955, tỉnh Thủ Biên vẫn tồn tại. Đến tháng 5/1955, theo Quyết định của Xứ ủy, tỉnh Thủ Biên tách thành hai tỉnh Biên Hòa và Thủ Dầu Một như cũ. Tỉnh Biên Hòa gồm các huyện Long Thành, Vĩnh Cửu, Xuân Lộc và thị xã Biên Hòa. Tỉnh Biên Hòa tồn tại đến tháng 9/1960. Sau đó theo yêu cầu của chiến trường, tỉnh Biên Hòa liên tục thay đổi, khi chia tách, khi nhập lại theo nhiều tên gọi khác nhau.
Từ tháng 10/1967 đến tháng 4/1971, tỉnh Biên Hòa (còn gọi là U1) có thị xã Biên Hòa và 2 huyện: Vĩnh Cửu, Trảng Bom. Huyện Xuân Lộc thuộc về tỉnh Bà Rịa - Long Khánh, huyện Long Thành, Nhơn Trạch thuộc về phân khu 4.
Từ khi đất nước tạm chia làm hai miền theo hiệp định Giơ-Ne-Vơ (Geneve) cho đến tháng 6/1969; mọi hoạt động của cuộc cách mạng ở miền Nam đều do các cấp bộ Đảng trực tiếp lãnh đạo và chỉ đạo thực hiện, không có hoạt động của chính quyền cách mạng.
2- Thành lập chính quyền Cách mạng lâm thời các tỉnh thuộc khu Đông Nam bộ.
Do sự phát triển của cách mạng ở miền Nam, ngày 12/6/1969, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa ra tuyên bố về việc thành lập Chính phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền Nam Việt Nam. Tháng 8/1969 Mặt trận dân tộc giải phóng của tỉnh đã tổ chức hội nghị hiệp thương, cử ra Ủy ban cách mạng lâm thời các tỉnh để làm nhiệm vụ tập hợp, huy động sức người, sức của, đẩy mạnh cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi. Từ đó ở đất Biên Hòa - Bà Rịa trước đây đã cử ra:
· Ủy ban cách mạng lâm thời tỉnh Biên Hòa do ông Phan Văn Trang làm Chủ tịch
· Ủy ban cách mạng lâm thời tỉnh Long Khánh do ông Phạm Lạc làm Chủ tịch
· Ủy ban cách mạng lâm thời tỉnh Bà Rịa do ông Lê Thành Ba làm Chủ tịch
· Ủy ban cách mạng lâm thời Long Thành - Thủ Đức (phân khu 4) do ông Nguyễn Chiến Lũy (tức Nguyễn Văn Thông) làm Chủ tịch.
Đến tháng 6/1973, tỉnh Biên Hòa tách làm hai: Thành phố Biên Hòa và tỉnh Biên Hòa nông thôn gồm các huyện: Long Thành, Nhơn Trạch, Thống Nhất, Tân Uyên, Vĩnh Cửu, Cần Giờ. Tháng 10/1973 lập thêm tỉnh căn cứ Tân Phú gồm 3 huyện: Tân Uyên, Định Quán, Phú Giáo.
Ủy ban cách mạng lâm thời các tỉnh quản lý các tỉnh cho đến khi thành lập các Ủy ban quân quản để tiếp quản sau giải phóng.
Theo Kỷ yếu Chính quyền nhân dân tỉnh Đồng Nai 1945-2004
