 |
| Giá thu mua nông sản luôn tiềm ẩn nguy cơ của các vụ kiện |
Nhất là đối với các doanh nghiệp và những người lao động việc đi kiện phía đối tác vi phạm các hợp đồng kinh tế, vi phạm nghĩa vụ đã cam kết, kiện người sử dụng lao động ra quyết định kỷ luật, sa thải bất hợp lý . . . đã không còn xa lạ. Tuy nhiên, người đi kiện, kể cả đối với các công ty, cho dù đã có “thâm niên” đi hầu toà nhưng vẫn không rõ lắm về quy định xử lý tiền tạm ứng án phí (TƯAP), nhất là khi vụ án đó bị đình chỉ. Họ không hiểu vì sao khi vụ án bị đình chỉ, có khi Tòa án trả lại tiền tạm ứng án phí, có khi lại tuyên bố tịch thu sung vào công quỹ nhà nước
Căn cứ vào quy định của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004 thì từ ngày 1/1/2005, tiền tạm ứng án phí của cả 3 loại án : dân sự, kinh tế và lao động sẽ được xử lý thống nhất như nhau. Theo đó, khi vụ án bị đình chỉ mà căn cứ để ra quyết định đình chỉ phát sinh sau khi Tòa án thụ lý vụ án thì tiền TƯAP mà người khởi kiện đã nộp sẽ bị sung vào công quỹ nhà nước. Các căn cứ này bao gồm:
- Nguyên đơn hoặc bị đơn là cá nhân đã chết mà quyền và nghĩa vụ của họ không được thừa kế
- Cơ quan, tổ chức đã bị giải thể hoặc bị tuyên bố phá sản mà không có cá nhân, cơ quan, tổ chức nào kế thừa quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức đó.
- Người khởi kiện rút đơn khởi kiện và được Tòa án chấp nhận hoặc người khởi kiện không có quyền khởi kiện .
- Cơ quan, tổ chức rút văn bản khởi kiện, trong trường hợp không có nguyên đơn hoặc nguyên đơn yêu cầu không tiếp tục giải quyết vụ án;
- Các đương sự đã tự thỏa thuận và không yêu cầu Tòa án tiếp tục giải quyết vụ án
- Nguyên đơn đã được triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà vẫn vắng mặt
- Đã có quyết định của Tòa án mở thủ tục phá sản đối với doanh nghiệp, hợp tác xã là một bên đương sự trong vụ án mà việc giải quyết vụ án có liên quan đến nghĩa vụ, tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã đó
- Các trường hợp mà pháp luật có quy định khác.
Theo quy định này, người khởi kiện cần lưu ý, trong trường hợp người khởi kiện tự rút đơn khởi kiện khi Tòa án đang giải quyết vụ án thì toàn bộ số tiền TƯAP mà họ đã nộp sẽ bị sung vào công quỹ nhà nước (theo quy định của pháp luật trước đây thì người khởi kiện sẽ được nhận lại 50% số tiền đã nộp). Bên cạnh đó, trong trường hợp Tòa án đã triệu tập hợp lệ đến lần thứ hai mà người khởi kiện vẫn không có mặt thì vụ án sẽ bị đình chỉ và họ cũng sẽ bị mất toàn bộ số tiền TƯAP đã nộp mà không cần biết sự vắng mặt của họ là có lý do hay không. Đây cũng là một điểm mới của pháp luật nhằm đảm bảo cho việc giải quyết vụ án đúng hạn luật định.
- Khi vụ án bị đình chỉ mà căn cứ để ra quyết định đình chỉ phát sinh trước khi Tòa án thụ lý vụ án thì tiền TƯAP mà người khởi kiện đã nộp sẽ được trả lại cho người đã nộp tiền TƯAP. Các trường hợp này là các trường hợp mà đáng lẽ ra toà phải trả lại đơn kiện cho người khởi kiện nhưng Tòa án lại cho thụ lý (gọi nôm na là thụ lý “lầm”). Ví dụ như : khi thời hiệu khởi kiện đã hết hoặc sự việc không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án, sự việc đã được giải quyết bằng bản án có hiệu lực của Tòa án hoặc bằng quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền . . .
Sĩ Tiến