Thực hiện Quyết định số 284/2006/QĐ-TTg ngày 21/12/2006 của Thủ tướng Chính phủ về điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng khu đô thị mới Nhơn Trạch trong đó có Khu công nghiệp (KCN) Ông Kèo, ngày 10/8/2007 UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2557/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng KCN Ông Kèo tại xã Phước Khánh huyện Nhơn Trạch. Tháng 10/2008 UBND tỉnh đã ban hành quyết định giao đất cho Tổng Công ty Tín Nghĩa triển khai xây dựng hạ tầng KCN với tổng diện tích đất là 855 ha. Trong đó, tổng diện tích đất mà Công ty Tín Nghĩa phải thực hiện bồi thường là 602 ha.
Đoàn đã đi khảo sát thực tế tại địa điểm dự án Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, đến nay các cơ quan chức năng đã thẩm định phương án đền bù 2 đợt: Đợt 1 vào ngày 21/02/2011, UBND huyện Nhơn Trạch ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đợt 1, tổng diện tích 65,3 ha cho 139 hộ, tổng số tiền 104,6 tỉ đồng (số tiền bồi thường phải chi trả cho người dân là 89,1 tỉ đồng). Tháng 3/2011 Công ty Tín Nghĩa đã chuyển cho Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện số tiền 24 tỉ đồng để đền bù cho 25 hộ dân/14,4 ha. Đến nay, số tiền 65,1 tỉ đồng còn lại của đợt 1 vẫn chưa được Công ty Tín Nghĩa chuyển để chi trả cho người dân. Đối với đợt 2, đến nay Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện đã trình Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định danh sách bồi thường đợt 2 với tổng diện tích 88,6 ha của 278 hộ. Tuy nhiên, ngày 18/5/2011, Sở TN&MT có văn bản chỉ thẩm định 15/34 hộ diện tích 15,6 ha, kinh phí đền bù khoảng 33,2 tỉ đồng, số hộ còn lại đến nay vẫn chưa có kết quả thẩm định.
Công tác xét và bố trí tái định cư, tổng số suất tái định cư cho các hộ dân có đất bị thu hồi trong khu công nghiệp Ông Kèo ước khoảng trên 600 lô. Tuy nhiên, Khu tái định cư do Công ty Tín Nghĩa làm chủ đầu tư ở ấp 2 xã Phước Khánh hiện chưa hình thành, đang ở giai đoạn kiểm tra hiện trạng để áp giá bồi thường. Để giải quyết nhu cầu trước mắt cho các hộ dân, UBND huyện đã xét tái định cư cho 10 hộ vào khu tái định cư hiện hữu của huyện. Như vậy, tiến độ thực hiện khu tái định cư còn chậm, chưa đồng bộ với tiến độ thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng của khu vực dự án.
Khu vực HTXLNTTT đã san lấp cát được 50% khối lượng
Việc thực hiện hạ tầng khu công nghiệp, đến nay toàn bộ hồ sơ thiết kế cơ sở hệ thống hạ tầng KCN đã xong, được Bộ xây dựng thẩm định. Thiết kế bản vẽ thi công các tuyến đường trong KCN đã hoàn thành vào tháng 11/2009, trong đó các tuyến đường trục chính (tuyến số 2, 4, 9) đã thẩm định xong. Do công tác đền bù thu hồi đất chưa xong (do nhà đầu tư thiếu kinh phí) nên chưa thể triển khai thi công xây dựng hạ tầng. Trong đó, tháng 9/2011 Trung tâm phát triển quỹ đất huyện tổ chức bàn giao mặt bằng nhà máy xử lý nước thải và tuyến nắn Rạch Bàng cho Tổng Công ty Tín Nghĩa để xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung. Đến nay đã khởi công san lấp mặt bằng, san lấp cát được khoảng 50% khối lượng thiết kế. Tuy nhiên, trong quá trình bơm cát để san lấp mặt bằng, do hệ thống đê bao thuộc khu vực san lấp không đảm bảo dẫn đến nước trong quá trình bơm cát rò rỉ ra bên ngoài đê, ảnh hưởng đến việc trồng trọt, sản xuất của người dân. Hiện tượng này chủ đầu tư đang khắc phục.
Ông Nguyễn Văn Khâm-Chủ tịch UBND xã Phước Khánh báo cáo về sự ảnh hưởng của việc kéo dài dự án đến cuộc sống của người dân Trong quá trình triển khai thực hiện, dự án này gặp một số khó khăn, vướng mắc, hạn chế. Cụ thể tiến độ dự án chậm do có sự thay đổi, điều chỉnh chính sách của nhà nước về đền bù, thu hồi đất (Nghị định 197/2004/NĐ-CP, 84/2007/NĐ-CP, 69/2009/NĐ-CP) dẫn đến việc cơ quan chức năng phải hiệu chỉnh lại hồ sơ nhiều lần, ảnh hưởng đến tiến độ đền bù. Chính vì vậy, đến ngày 21/02/2011, UBND huyện Nhơn Trạch mới ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đợt 1 (sau hơn một năm kể từ ngày Nghị định 69 có hiệu lực). Bên cạnh đó, năng lực tài chính của Chủ đầu tư hiện đang gặp khó khăn. Theo Nghị định 69, số tiền hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm là 1,5 lần giá đất nông nghiệp đối với toàn bộ diện tích đất nông nghiệp bị thu hồi. Như vậy, so với các nghị định trước đây, việc tăng mức hỗ trợ đã làm tăng số tiền hỗ trợ, gây khó khăn về vốn cho nhà đầu tư. Do việc thiếu vốn đã phát sinh một số vấn đề:
Thứ nhất, Tổng Công ty Tín Nghĩa cho biết hiện nay do thiếu vốn nên chưa thể chi trả số tiền còn lại của đợt 1 mà kiến nghị được đền bù cho các hộ dân ở tập trung vào một số vị trí trọng điểm (thuộc danh sách bồi thường đợt 2) để có đất giao cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, hướng giải quyết vấn đề như vậy thể hiện sự thiếu đồng bộ trong công tác bồi thường, có khả năng gây ảnh hưởng đến tâm tư, tình cảm của người dân có đất bị thu hồi đợt 1. Hơn nữa, theo báo cáo của Công ty Tín Nghĩa cho biết, trong tổng số 1.300 tỉ đồng chi phí đền bù cho dự án, nguồn vốn doanh nghiệp hiện có là 20%, tương đương 260 tỉ đồng. Như vậy, trước mắt Công ty Tín Nghĩa có thể chủ động cân đối vốn của doanh nghiệp để bố trí số tiền 65,1 tỉ đồng còn lại của đợt 1 để chi trả dứt điểm cho người dân.
Thứ hai, Theo văn bản số 51/OKIP ngày 03 tháng 10 năm 2011 của Công ty TNHH KCN Ông Kèo, Công ty đã thỏa thuận mua đất của dân trong KCN Ông Kèo được 151 hộ với tổng diện tích 117 ha, vì thế Công ty đề nghị các cơ quan chức năng của huyện không tiến hành hồ sơ trình cấp có thẩm quyền thẩm định đối với các hộ này. Qua việc này cũng cho thấy sự thiếu đồng bộ của Chủ đầu tư trong việc thực hiện bồi thường đất trong cùng một dự án (Chủ đầu tư thỏa thuận trực tiếp đối với một số hộ, trong khi đó đồng ý bồi thường theo giá nhà nước đối với một số hộ khác ở các vị trí trọng điểm, nhưng đối với một số hộ đợt 1 thì chưa thực hiện bồi thường với lý do thiếu vốn...). Bên cạnh đó, văn bản số 51/OKIP cũng cho thấy việc Công ty Tín Nghĩa có kinh phí để mua đất nhưng lại chậm chuyển trả số tiền 65,1 tỉ đồng nói trên.
Dự án Khu công nghiệp Ông Kèo là dự án quan trọng của huyện Nhơn Trạch, phù hợp với quy hoạch chung của tỉnh, góp phần vào việc phát triển kinh tế xã hội của huyện. Từ khi bắt đầu triển khai thực hiện, dự án được sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền, đã tích cực hỗ trợ chủ đầu tư trong quá trình triển khai các thủ tục theo quy định. Bên cạnh đó, dự án cũng được sự đồng thuận của người dân trong khu vực, chủ động phối hợp với chính quyền và chủ đầu tư trong suốt quá trình kiểm kê hiện trạng, chấp thuận phương án bồi thường, sẵn sàng nhận tiền đền bù và giao đất để giải phóng mặt bằng.Về trách nhiệm của các đơn vị có liên quan trực tiếp, UBND huyện Nhơn Trạch và UBND xã Phước Khánh đã nỗ lực để xúc tiến các thủ tục theo quy định để tạo điều kiện cho nhà đầu tư triển khai thực hiện dự án. Về phía chủ đầu tư, Công ty Tín Nghĩa bước đầu cũng có nhiều nỗ lực xúc tiến triển khai dự án.
Về những hạn chế, vướng mắc của dự án, do chủ đầu tư gặp khó khăn về vốn nên chậm chi trả tiền đền bù cho người dân, làm chậm tiến độ dự án, gây bức xúc cho nhân dân. Do đặc điểm khu vực dự án là vùng trũng, mùa mưa ngập nước lầy lội, đi lại khó khăn, vì thế việc chậm trễ như trên đã gây ảnh hưởng lớn đến đời sống nhân dân: Nhà xuống cấp, hư hỏng không được sửa chữa, không chuyển đổi cơ cấu cây trồng do đất đã bị quy hoạch, hệ thống thủy lợi không được đầu tư nâng cấp ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, không thế cấp GCN.QSD đất để vay vốn do đất đã bị thu hồi...Ngoài ra, việc chi trả bồi thường chậm sẽ làm thay đổi hiện trạng, ảnh hưởng quyền lợi tài chính của người dân.
Việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện KCN Ông Kèo là vấn đề cấp thiết cần gấp rút triển khai thực hiện để tránh các vấn đề phát sinh do thay đổi hiện trạng và thay đổi chính sách đền bù. Vì thế, qua kết quả báo cáo của Tổ đại biểu HĐND tỉnh đơn vị huyện Nhơn Trạch, Thường trực HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh và các đơn vị liên quan triển khai thực hiện một số vấn đề sau:
Thứ nhất, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo quyết liệt đối với Công ty Tín Nghĩa thực hiện nghiêm văn bản số 6171/UBND-KT ngày 12/9/2011 và Văn bản số 6782/UBND-KT ngày 04/10/2011 đề nghị Công ty Tín Nghĩa chuyển trả số tiền 65,1 tỉ đồng còn lại của đợt 1 cho huyện để chi trả cho người dân trong năm 2011.
Đối với UBND huyện Nhơn Trạch tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của tỉnh và chủ đầu tư, giải quyết khó khăn vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. Trong trường hợp tại thời điểm người dân nhận tiền bồi thường, nếu giá đất và chính sách bồi thường có thay đổi cần phối hợp chặt chẽ với chủ đầu tư để ban hành Quyết định bồi thường bổ sung cho người dân.
Đề nghị Tổng Công ty Tín Nghĩa chủ động, tích cực xử lý các giải pháp về vốn của doanh nghiệp để đẩy nhanh tiến độ đền bù. Ttrước mắt, chuyển số tiền 65,1 tỉ đồng còn lại của đợt 1 cho UBND huyện Nhơn Trạch chi trả dứt điểm cho các hộ dân trong năm 2011. Tiếp theo, khẩn trương liên hệ với Sở Tài nguyên và Môi trường lập thủ tục xin giao đất để UBND huyện có cơ sở phê duyệt phương án bồi thường đợt 2. Bên cạnh đó, tích cực xúc tiến thủ tục để khẩn trương hình thành khu tái định cư cho các hộ dân bị thu hồi đất ở Khu công nghiệp Ông Kèo để đồng bộ với việc đền bù, giải phóng mặt bằng của khu vực dự án. Trong quá trình thi công Hệ thống XLNTTT, có biện pháp khắc phục có hiệu quả hiện tượng rò rỉ nước bơm cát ra bên ngoài đê, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến việc trồng trọt, sản xuất của người dân.
Kim Chung