Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân

Đăng ngày: 14/05/2013
​Tư tưởng về nhà nước của dân, do dân, vì dân là một trong những nội dung cơ bản của hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh. Suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Người đau đáu một điều giành lấy chính quyền từ phong kiến, thực dân lập nên nhà nước của dân, do dân, vì dân, mang lại ấm no, hạnh phúc cho nhân dân.

​    Theo Hồ Chí Minh, nhà nước của dân nghĩa là, cơ quan quyền lực nhà nước từ Trung ương cho đến địa phương đều do nhân dân trực tiếp hay gián tiếp bầu ra. M​ọi quyền lực, quyền hành đều thuộc về nhân dân. Mọi hoạt động của cơ quan nhà nước cũng như đội ngũ công chức đều phải vì lợi ích của nhân dân.

     Nhà nước do dân, đó là nhà nước do dân lựa chọn, bầu ra những đại biểu của mình; nhà nước đó do dân ủng hộ, giúp đỡ và lại do dân phê bình, xây dựng; mọi quyết định của nhà nước có liên quan đến sự sinh tồn và lợi ích của nhân dân phải được đông đảo quần chúng nhân dân tham gia bàn bạc, thảo luận và quyết định. Người nhấn mạnh: “Nếu Chính phủ làm hại dân, thì dân có quyền đuổi Chính phủ”.

     Còn nhà nước vì dân là xuất phát từ bản chất nhà nước của giai cấp công nhân, mang tính chất nhân văn sâu sắc, đó là nhà nước phục vụ lợi ích và nguyện vọng của nhân dân, không có đặc quyền, đặc lợi, thực sự trong sạch, tận tụy, liêm chính. Trong Nhà nước đó, cán bộ từ Chủ tịch trở xuống đều là công bộc của dân. Vì vậy, “Việc gì có lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì có hại cho dân, ta phải hết sức tránh”.

     Xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân là một trong nhiệm vụ quan trọng của mỗi cán bộ, đảng viên, của toàn hệ thống chính trị trong điều kiện Đảng cầm quyền và thực hiện tiến trình xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội xã chủ nghĩa. Thực hiện tư tưởng của Người qua 25 năm đổi mới, đất nước ta đạt được những kết quả hết sức nổi bật; nền dân chủ xã hội chủ nghĩa được phát huy và mở rộng; quốc phòng an ninh được giữ vững. Ở Đồng Nai, tốc độ tăng trưởng kinh tế khá cao, tỷ trọng công nghiệp-xây dựng chiếm: 57,9%, dịch vụ: 31,5%, nông-lâm nghiệp, thủy sản: 10,6%, GDP bình quân đầu người đạt trên 24 triệu đồng. Công tác xóa đói, giảm nghèo, chính sách an sinh xã hội đạt kết quả tích cực. Nhân dân ngày càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước; củng cố và phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

     Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng còn một số mặt đáng quan tâm như: nền kinh tế có mặt phát triển chưa bền vững; đời sống của một bộ phận dân cư, nhất là ở vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn. Một số cán bộ rơi vào tham nhũng, biến chất, quan liêu;  thủ tục hành chính còn rườm rà. Mặc khác một số phần tử quá khích, lợi dụng dân chủ quá trớn vi phạm pháp luật...

     Trong suốt gần 1/4 thế kỷ, trên cương vị là Chủ tịch nước, Hồ Chí Minh luôn là tấm gương sáng ngời, đồng thời có những yêu cầu nghiêm khắc, nhắc nhở mọi cán bộ nói chung, nhất là cán bộ chính quyền phải thân dân, gần dân, trọng dân, không được lên mặt “quan cách mạng”, phải lắng nghe ý kiến và chịu sự kiểm soát của dân. Chỉ có trí tuệ lòng dân mới có thể làm cho chính quyền trở nên mạnh mẽ và sáng suốt. Vận dụng tư tưởng cơ bản của Hồ Chí Minh về nhà nước của dân, do dân, vì dân trong giai đoạn cách mạnh hiện nay cần quan tâm một số nội dung đó là:

     Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước; gắn liền xây dựng, chỉnh đốn Đảng với kiện toàn bộ máy nhà nước, xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh. Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định chất lượng, hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.

     Thứ hai, phát huy dân chủ đi đôi với tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, thật sự tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “dân chủ, sáng kiến, hăng hái, ba điều đó rất quan hệ với nhau. Có dân chủ mới làm cho cán bộ và quần chúng đề ra sáng kiến”. Tất nhiên, dân chủ phải gắn chặt với quản lý nhà nước bằng pháp luật, kiên quyết xử lý những hành vi vi phạm pháp luật.

     Thứ ba, yêu cầu đặt ra là tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, tích cực hơn nữa về nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và mỗi cán bộ, đảng viên, trên cơ sở quán triệt sâu sắc tư tưởng và vận dụng hữu hiệu phương pháp Hồ Chí Minh về công tác dân vận. Khi ban hành chính sách gì, làm việc gì, mọi tổ chức, cán bộ phải xuất phát từ nguyện vọng và lợi ích của nhân dân.

     Thứ tư, tăng cường mối quan hệ, xây dựng Quy chế phối hợp giữa chính quyền với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội các cấp. Tập trung phát triển kinh tế-xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần nhân dân. Quan tâm thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội. Đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước trong các tầng lớp nhân dân và toàn xã hội.

      Nhà nước của dân, do dân và vì dân, xét đến cùng mọi hoạt động của Nhà nước là nhằm phục vụ cho lợi ích chính đáng của nhân dân, là phát huy dân chủ, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng và Nhà nước với nhân dân. Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước; không ngừng củng cố bộ máy chính quyền trong sạch vững mạnh, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần nhân dân ngày càng nâng cao. Tất cả vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”, tiến lên chủ nghĩa xã hội.

                                                                         Viên Hồng Tiến