Kết quả giám sát cho thấy Sở Tài nguyên - Môi trường chủ trì phối hợp các Sở, ngành liên quan thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo phân cấp quy định tại Điều 17 Quyết định 21/2010/QĐ-UBND ngày 05/04/2010 của UBND tỉnh. Kết quả thực hiện từ đầu năm 2011 đến quý 1/2012 thẩm định được 97 dự án, trong đó, trình UBND tỉnh ban hành 183 quyết định phê duyệt phương án bồi thường và 95 văn bản thẩm định chuyển UBND cấp huyện ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường. Việc lập dự toán, sử dụng và quyết toán kinh phí tổ chức thực hiện công tác bồi thường, bỗ trợ và tái định cư được căn cứ vào kế hoạch hoạt động hàng năm về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và theo yêu cầu hoạt động của các cơ quan phối hợp cấp tỉnh (tiền lương, phụ cấp, phụ cấp kiêm nhiệm, công tác tuyên truyền, tập huấn, kiểm tra, …) xây dựng dự toán thu - chi kinh phí cho hoạt động cả năm của Hội đồng thẩm định trình UBND tỉnh phê duyệt trước khi thực hiện. Hàng năm, Sở Tài nguyên - Môi trường tổng hợp trên số thực chi phục vụ cho hoạt động thẩm định (được kiểm soát chi của Kho bạc tỉnh) lập báo cáo quyết toán gửi Sở Tài chính.
Trong quá trình thực hiện, Sở Tài nguyên - Môi trường và Sở Tài chính vẫn gặp một số khó khăn, vướng mắc. Cụ thể:
Đối với Sở Tài nguyên-Môi trường, việc lập dự toán, sử dụng và quyết toán kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư hầu hết các đơn vị chưa thực hiện từng dự án theo quy định tại Thông tư 57/2010/TT-BTC ngày 16/4/2010 của Bộ Tài chính, mà xây dựng dự toán thu, chi căn cứ vào tình hình hoạt động của đơn vị và theo niên độ ngân sách. Đối với những khoản chi chưa có tiêu chuẩn, định mức, đơn giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định, đơn vị thực hiện trên cơ sở Quy chế chi tiêu nội bộ đã thông qua, chưa đúng theo quy định của Thông tư 57/2010/TT-BTC ngày 16/4/2010 của Bộ Tài chính, phải được UBND tỉnh ban hành mức chi cụ thể cho từng nội dung để áp dụng trên địa bàn; trong tổng số kinh phí chi cho công tác thẩm định phương án bồi thường của Sở Tài nguyên - Môi trường thì chi về lương, thu nhập tăng thêm và phụ cấp kiêm nhiệm chiếm 71%, số còn lại 29% chi nghiệp vụ chuyên môn, văn phòng phẩm và các khoản chi khác. Qua giám sát cho thấy, bố trí kinh phí chi cho nghiệp vụ chuyên môn chưa nhiều, trong đó, có một số nội dung đã được xác định nhưng chưa thực hiện hoặc thực hiện thấp như: công tác tuyên truyền, kiểm tra. Bên cạnh đó, việc cập nhật biến động về đất đai vào bản đồ địa chính, sổ địa chính không kịp thời và do một số hộ dân chưa đồng thuận với mức giá bồi thường theo quy định của nhà nước, đã gửi đơn khiếu nại làm ảnh hưởng đến tiến độ công tác tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn.
Đối với Sở Tài chính, căn cứ pháp lý để xây dựng Quyết định 40/2007/QĐ-UBND ngày 13/6/2007 Quy định về việc sử dụng kinh phí tổ chức thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đã không còn phù hợp với quy định hiện hành nhưng Sở Tài chính chưa tham mưu để UBND tỉnh ban hành văn bản thay thế; chưa thực hiện việc thẩm tra dự toán và báo cáo quyết toán hàng năm đối với kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Sở Tài nguyên - Môi trường; thông tư 57/2010/TT-BTC của Bộ tài chính được ban hành ngày 16/4/2010 nhưng đến nay sở chưa phối hợp với Sở Tài nguyên - Môi trường tham mưu UBND tỉnh hướng dẫn cụ thể về thực hiện, từ đó các đơn vị, địa phương trên địa bàn gặp khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện, như sau: Việc lập dự toán, sử dụng và quyết toán kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo từng dự án, việc thực hiện đối với những khoản chi chưa có tiêu chuẩn, định mức, đơn giá do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định; việc phân bổ các khoản chi cho các đơn vị liên quan trực tiếp đến việc tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; việc sử dụng kinh phí thẩm định tại các địa phương; nguồn kinh phí được trích để tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với địa phương có ít dự án đầu tư hoặc dự án quy mô nhỏ mà kinh phí được trích không đảm bảo thực hiện nhiệm vụ; việc thẩm tra dự toán và quyết toán kinh phí tổ chức bồi thường; việc tạo lập nguồn thu từ nhiệm vụ được giao đối với các Trung tâm phát triển quỹ đất cấp huyện.
Bà Quách Ngọc Lan - Trưởng Ban Kinh tế-Ngân sách HĐND tỉnh
kết luận tại buổi giám sát Phát biểu kết luận tại buổi giám sát, thay mặt Đoàn giám sát, bà Quách Ngọc Lan đã kiến nghị Sở Tài chính tham mưu UBND tỉnh thay thế Quyết định 40/2007/QĐ-UBND ngày 13/6/2007 Quy định về việc sử dụng kinh phí tổ chức thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai; phối hợp với Sở Tài nguyên - Môi trường nghiên cứu các kiến nghị đề xuất của UBND các huyện, thị xã Long Khánh và thành phố Biên Hòa theo văn bản số 1467/STC-GCS ngày 21/5/2012 của Sở Tài chính đề nghị báo cáo việc thực hiện Thông tư 57/2010/TT-BTC ngày 16/4/2010 của Bộ Tài chính để tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể, tạo điều kiện cho địa phương thực hiện tốt trong thời gian tới; hướng dẫn các Phòng Tài chính - Kế hoạch thực hiện công tác thẩm tra quyết toán nguồn kinh phí tổ chức công tác bồi thường của các đơn vị trên địa bàn huyện, đồng thời, đẩy nhanh tiến độ thẩm tra quyết toán kinh phí thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Sở Tài nguyên - Môi tường năm 2011 và quý I năm 2012.
Đối với Sở Tài nguyên - Môi trường, tiếp tục phối hợp các Sở, ngành đẩy mạnh thực hiện công tác tuyên truyền, vận động nhân dân trong phối hợp thực hiện nhằm tạo đồng thuận khi triển khai thực hiện các dự án; tiếp tục hướng dẫn công tác đo đạc, cập nhật kịp thời các biến động về đất đai vào bản đồ địa chính, sổ địa chính để phục vụ công tác quản lý đất đai, rút ngắn thời gian công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, đảm bảo đúng quy định của pháp luật; phối hợp Sở Tài chính hướng dẫn Trung tâm phát triển quỹ đất cấp huyện xây dựng giải pháp tạo nguồn thu từ nhiệm vụ được giao; rà soát lại quy chế chi tiêu nội bộ của Trung tâm phát triển quỹ đất để điều chỉnh nội dung chi phù hợp với quy định của Thông tư 57/2010/TT-BTC ngày 16/4/2010 của Bộ Tài chính.
Đối với UBND các huyện, thị xã Long Khánh và thành phố Biên Hòa, chỉ đạo Trung tâm phát triển quỹ đất căn cứ văn bản số 1467/STC-GCS ngày 21/5/2012 của Sở Tài chính rà soát lại những khoản chi, mục chi chưa có tiêu chuẩn, định mức, đơn giá, tổng hợp các kiến nghị gửi về Sở Tài chính, để tham mưu UBND tỉnh sớm ban hành các văn bản hướng dẫn về thực hiện Thông tư 57/2010/TT-BTC ngày 16/4/2010 Bộ Tài chính để địa phương có cơ sở lập dự toán, sử dụng và quyết toán kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất.
Lê Lài