7 tháng đầu năm 2019, tình hình giải ngân vốn đầu tư công rất thấp, chỉ đạt 32,27% kế hoạch được Quốc hội thông qua, trong đó có 35 bộ, cơ quan trung ương và 26 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 40%. Tỷ lệ giải ngân thấp làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, ảnh hưởng đến các ngành, lĩnh vực, tăng trưởng kinh tế, việc triển khai các chính sách tài khóa, tiền tệ, tác động đến môi trường đầu tư, kinh doanh và các hiệp định đã ký kết.
Bên cạnh một số nguyên nhân khách quan thì nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công là do yếu tố chủ quan, nhất là những tồn tại, yếu kém trong công tác quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện, như: giao vốn chậm (cả trung ương và địa phương); dự kiến nhu cầu vốn chưa sát với khả năng thực tế giải ngân; công tác thiết kế thi công, đấu thầu lựa chọn nhà thầu chậm; việc giải phóng mặt bằng chưa được giải quyết dứt điểm; thanh, quyết toán còn chậm; công tác phối hợp và chỉ đạo điều hành ở một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương chưa chủ động, thiếu quyết liệt; vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao.
Nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân hết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ trưởng các bộ, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tổ chức triển khai thực hiện nghiêm một số nhiệm vụ sau:
- Chỉ đạo thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra trong Nghị quyết số 70/NQ-CP ngày 03/8/2017 của Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công; các Nghị quyết Phiên họp thường kỳ của Chính phủ; Chỉ thị số 09/CT-TTg ngày 01/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ.
- Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan trình Thủ tướng Chính phủ việc giao hết kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương còn lại của năm 2019; thực hiện điều chuyển theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền điều chuyển kế hoạch vốn đầu tư từ những dự án không có khả năng giải ngân sang dự án có khả năng giải ngân tốt hơn và từ bộ, cơ quan trung ương, địa phương giải ngân chậm sang bộ, cơ quan trung ương, địa phương có nhu cầu bổ sung vốn.
- Bộ Tài chính chỉ đạo các đơn vị chức năng đảm bảo nguồn thanh toán cho các dự án; rút ngắn thời gian kiểm soát chi, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy định; công khai tình hình thực hiện và tỷ lệ giải ngân của các bộ, cơ quan trung ương, địa phương trên các phương tiện thông tin đại chúng…
- Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương lập danh mục dự án trọng điểm, phân công lãnh đạo theo dõi đôn đốc quyết liệt; tập trung chỉ đạo chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ đền bù, giải phóng mặt bằng, công tác đấu thầu; hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục thanh toán; xử lý nghiêm và kịp thời các nhà thầu vi phạm tiến độ, chất lượng xây dựng công trình, vi phạm các điều khoản hợp đồng đã ký kết. Đồng thời, theo dõi chặt chẽ tình hình giải ngân của từng dự án và báo cáo theo quy định; đề xuất phương án cắt, giảm, điều chuyển để xử lý theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thấm quyền xem xét, quyết định; kiểm điểm rõ trách nhiệm, xử lý kỷ luật đối với các tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm, cản trở, gây chậm trễ trong triển khai thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công.
Ảnh: Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh khảo sát các dự án đầu tư công trên địa bàn tỉnh
Đến hết tháng 7/2019, giải ngân vốn các dự án công tỉnh Đồng Nai mới đạt gần 40% so với kế hoạch năm 2019. Nguyên nhân chủ yếu do vướng mắc ở khâu làm hồ sơ, giải phóng mặt bằng nên các dự án giải ngân rất chậm và nhiều đơn vị, địa phương dự kiến không giải ngân kịp số vốn đã giao năm 2019. Trong thời gian tới, tỉnh Đồng Nai sẽ điều chuyển vốn của các dự án giải ngân chậm cho những dự án triển khai nhanh và ưu tiên thực hiện những công trình phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội như các dự án giao thông, thủy lợi, bệnh viện, trường học./.
Tuấn Anh