Nằm trong chuyến khảo sát tại một số tỉnh thành phía Nam, Ban dân vận TW đã về khảo sát đời sống công nhân tại một số khu nhà ở, nắm bắt tâm tư nguyện vọng của họ. Chúng tôi đã ghi lại khá nhiều ý kiến của người lao động, tưụ chung họ đều có nhu cầu được tăng thu nhập để ổn định cuộc sống và tạo các điều kiện về nhà ở, đi lại để họ yên tâm làm việc. Điều đáng mừng là tại công ty Formosa, sự chăm lo của người sử dụng lao động đối với người lao động đã làm sáng tỏ thêm quan điểm CNLĐ là tài sản vô giá quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
* Tăng nhập và tạo điều kiện về nhà ở- Nhu cầu chính đáng của người lao động
Tại khu nhà trọ công nhân phường An Bình, thành phố Biên Hòa vào tối ngày 27-7, công nhân Phan Thanh Bình, hiện đang làm việc tại khu công nghiệp Biên Hòa 1 cho biết: Tổng thu nhập một tháng của em là 860.000, trong đó chi phí tiền phòng trọ, điện, nước đã mất 300.000, số còn lại chỉ tạm đủ ăn uống và sinh hoạt mà không có tiền gửi về phụ giúp gia đình. Bình quê ở tận Cà Mau, mỗi một chuyến đi về thăm gia đình là cả một vấn đề cần phải cần nhắc. Em rất mong muốn được công ty tăng thêm thu nhập cho tụi em cho phù hợp với cuộc sống hiện tại.
Công nhân Hoàng Duy Thông, làm tận Thủ Đức, tp Hồ Chí Minh hiện đang thuê trọ cùng vợ và con gái 14 tháng tuổi tại phường thì tâm sự: Với mức thu nhập hiện tại của em chỉ có hơn 3 triệu đồng mà phải chi phí đủ thứ thuê nhà, đổ xăng xe đi làm và nuôi vợ cùng con gái thì thật là eo hẹp. Thông cũng cho biết anh mong muốn được các cơ quan chức năng tạo điều kiện tăng thêm thu nhập và điều kiện về nhà ở cho người lao động để giảm bớt gánh nặng cho công nhân.
Với công nhân Lê Minh Thuận hiện đang làm việc tại Công ty bóng đèn cho biết: ở Công ty em bố trí cho công nhân làm việc 3 ca nên rất khó cho tụi em muốn tăng ca. Vì nếu không tăng ca thu nhập của tụi em quá thấp không đủ chi tiêu cho cuộc sống chứ không dám nói đến việc gửi về quê phụ giúp gia đình. Thuận cho biết quê em ở tận Quảng Nam, gia đình rất khó khăn, hai đứa em còn đang học đều trông vào thu nhập khoảng 1,2 triệu đồng hàng tháng của Thuận. Vì thế mong muốn của Thuận là được làm thêm giờ để có thêm thu nhập, nếu không em cũng sẽ tính đi tìm việc ở công ty khác có tăng ca để em kiếm thêm tiền trang trải cuộc sống và nuôi hai người em đi học. Còn các hoạt động như tham gia công đoàn, đọc sách báo, xem ti vi quả thực là xa vơi đối với nhóm bạn cùng phòng của Thuận vì rảnh lúc nào ở công ty cả nhóm đều xin đi phụ việc ở các đám cưới hoặc nhà hàng để tăng thu nhập.
Công nhân Lê Thị Bích Ty, đến từ Phú Yên ngoài mong muốn được tăng lương, tăng thêm giờ làm Ty còn rất mong công ty tạo điều kiện cho công nhân có chỗ ở nội trú để yên tâm khi đi làm việc. Ty cho biết với mức thu nhập 810.000 đồng/tháng mà mỗi tháng cả hai chị em Ty phải chi 750.000 đồng cho tien thuê nhà, ăn ở, đi lại nên cũng không còn là bao. Những cuộc đi chơi, picnic hay giải trí tinh thần với chị em Ty và các phòng trọ ở gần quả thực là niềm mơ ước. Các hoạt động công đoàn, đoàn thanh niên thì Ty nói chưa bao giờ được sinh hoạt hay tham gia bất kỳ hoạt động nào. Vì thế em rất mong muốn được công ty và chính quyền địa phương tạo điều kiện về nơi ở cho công nhân yên tâm làm việc và có nơi sinh hoạt văn hoá tinh thần cho người lao động.
Đó là một số tâm sự của người lao động trình bày với đoàn khảo sát của Ban dân vận TW. Đồng chí Vũ Trọng Kim, Uỷ viên TW Đảng, phó trưởng ban Thường trực Ban dân vận TW cho biết: chuyến khảo sát lần này là minh chứng thiết thực nhất để Ban chủ Đề án Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong thời kỳ mới có những điều chỉnh thiết thực, phù hợp trong tình hình phát triển mới. Đồng chí cũng chia sẻ những khó khăn với người lao đong và động viên người lao động hãy nỗ lực cố gắng vươn lên để cùng các cấp, các ngành có những giải pháp thiết thực, tạo điều kiện cho công nhân có cuộc sống ổn định hơn.
Quả thực qua chuyến khảo sát nghe những tâm sự của người lao động, vấn đề đặt ra là những nhu cầu, đòi hỏi của người lao động như tăng thu nhập, tạo điều kiện về nhà ở, về sinh hoạt văn hoá tinh thần là hoàn toàn chính đáng. Điều này không chỉ một cấp, một ngày có thể giải quyết mà cần sự vào cuộc của nhiều cấp, ngành, của chủ sử dụng lao động và sự tham gia hiệu quả của Ban chấp hành CĐCS sở tại mới mong từng bước được giải quyết, để ổn định trong quá trình phát triển bền vững.
* Mô hình khu nhà ở cao cấp cho người lao động tại Công ty TNHH Hưng nghiệp Formosa
Trong chương trình làm việc tại Đồng Nai, đoàn đã đến khảo sát tại khu nhà ở của công nhân lao động (CNLĐ) tại công ty TNHH Hưng nghiệp Formosa, huyện Nhơn Trạch.
Ông Chen Kun Tai, phó tổng giám đốc công ty cho biết: Công ty luôn quan niệm CNLĐ là tài sản vô giá quyết định sự tồn tại và phát triển vững mạnh của công ty. Vì thế dù ở giai đoạn đầu, sản xuất kinh doanh chưa có lãi nhưng công ty đã đầu tư xây dựng khu nhà ở cho người lao động để họ yên tâm phục vụ công ty.
Công ty Formosa đã chi phí 8 triệu USD để xây dựng khu cư xá công nhân gồm 9 tầng với 343 phòng có sức chứa khoảng 2.186 người. Tính đến thời điểm tháng 6-2007, Công ty có 1.451 lao động đang làm việc, trong đó có 1.110 lao động đang ở tại khu cư xá chiếm 76,5% tổng số lao động. Trong khu cư xá có đầy đủ hệ thống bếp ăn, căng tin phục vụ đồ ăn uống nhẹ, các hoạt động vui chơi giải trí như phòng đánh tennis, phòng internet, bưu điện, khu căng tin, siêu thị mini phục vụ những nhu cầu của người lao động. Trong cư xá có máy lạnh, phòng ủi đồ và các sinh hoạt tất yếu phục vụ người lao động. Khu vệ sinh, phòng tắm đều được xây dựng theo chuẩn, đảm bảo cho người lao động cảm thấy thoải mái như ngôi nhà thứ hai của mình. Khu bếp ăn phục vụ khoảng 3000 xuất ăn/ ngày. Tất cả các mẫu thức ăn đều được lưu mẫu để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Người phục vụ khu bếp ăn cũng được cung cấp trang phục riêng phục vụ cho vấn đề an toàn. Vì thế trong lần kiểm tra đột xuất của Thanh tra Bộ y tế cuối tháng 6 vừa qua, tất cả các mẫu lưu cũng như khu bếp ăn đều được đánh giá đảm bảo các quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm.
Ông Tăng Văn Quảng, giám đốc hành chính công ty cho biết: toàn bộ chi phí ăn ở, đi lại tại khu cư xá người lao động được miễn phí hoàn toàn. Còn các sinh hoạt văn hoá tinh thần như vào internet, ăn uống nhẹ, tiếp bạn bè, đánh tennis thì người lao động phải tự chi phí.
Một công nhân nữ đang ở tại cư xá cho biết: Em vào làm việc từ năm 2005 và được bố trí ở tại khu cư xá. Đây là điều kiện thuận lợi đối với một công nhân xa nhà như em vừa không phải trả tiền thuê nhà lại thật yên tâm khi vào công ty làm việc. Mọi sinh hoạt trong khu cư xá đều rất nền nếp và thoải mái cũng như các hoạt động giải trí đã thuận lợi cho tụi em giảm stress rất nhiều sau những giờ làm việc mệt mỏi.
Với công nhân Trần Tuấn Anh quê ở Thanh Hòa tâm sự: trước khi về Formosa làm việc, em cũng đã làm ở hai công ty khác và đều phải thuê nhà ở vừa mất nhiều tiền lại không yên tâm làm việc. Khi vào làm ở Formosa, được bố trí chỗ ở trong cư xá, được tham gia các hoạt động văn hóa tinh thần, em cảm thấy rất thoải mái giống như ở nhà mình. Được biết ba mẹ Tuấn Anh vì không yên tâm khi con đi làm ăn xa đã khăn gói vào thăm con, khi thấy em được ở một nơi tốt như thế, ba mẹ rất yên tâm và mong con cố gắng làm việc tốt.
Chị Trần Thục Chi, bộ phận quản lý của công ty cho biết: Dù ở trong cư xá nhưng công ty vẫn tạo điều kiện cho người lao động được đón tiếp bạn bè, người thân những lúc nghỉ ngơi để họ gắn bó với công ty và coi công ty như ngôi nhà thứ hai của mình.
Giám đốc hành chính Tăng Văn Quảng còn giới thiệu: chính CNLĐ là người quyết định sự tồn tại và phát triển của công ty nên tạo điều kiện về mặt cho người lao động cũng chính là tao điều kiện cho sự phát triển của doanh nghiệp.
Trong lúc trao đổi và làm việc với đoàn Ban dân vận TW và Bí thư Tỉnh Uỷ Trần Đình Thành, phó tổng giám đốc ChenKunTai bày tỏ sự mong muốn được chính quyền và UBND tỉnh, huyện Nhơn Trạch tạo điều kiện cho Công ty để công ty tiếp tục xây dựng toà nhà ở thứ hai cho người lao động khi công ty đang có hướng mở rộng sản xuất. Diện tích đất công ty mong muốn được giải quyết là 1 ha mới có thể xây dựng khu cư xá như khu đã xây dựng. Bí Thư Tỉnh uỷ đã hứa: Với phương châm đồng hành cùng doanh nghiệp, tỉnh Đồng Nai sẽ tạo điều kiện cho công ty ít nhất từ 2-3 ha đất để doanh nghiệp xây dựng khu cư xá thứ hai cho người lao động. Trong đó Bí thư cũng mong muốn khu cư xá thứ hai cần phải có các cơ sở hạ tầng như nhà trẻ, sân chơi thể thao và các cơ sở hạ tầng khác phục vụ giải trí và sinh hoạt tinh thần cho người lao động. Như thế sẽ tạo điều kiện cho sự gắn bó giữa người lao động và công ty và tạo sự phát triển bền vững của công ty.
Phát biểu tại buổi khảo sát ở công ty, đồng chí Vũ Trọng Kim đã ghi nhận những thiện ý của công ty Formosa và đồng tình với quan điểm “con người là tài sản vô giá” mà công ty quan niệm. Ông hứa sẽ báo cáo với Ban dân vận TW, trình chính phủ nhân rộng mô hình điểm này trong thời gian tới để tạo điểu kiện cho tất cả các loại hình doanh nghiệp khi đầu tư vào Việt Nam mà tích cực và có nhiều động thái quan tâm đến người lao động như Formosa. Chính sự quan tâm tạo điều kiện mọi mặt cho người lao động như thế chính là điều kiện tất yếu để doanh nghiệp phát triển bền vững trong thời kỳ hội nhập.
Bích Thuận.