Trong năm 2005, thực hiện chỉ đạo về công tác kiểm tra các hộ kinh doanh nhà trọ, Chi cục quản lý thị trường đã thí điểm kiểm tra tại địa bàn thành phố Biên Hòa và huyện Trảng Bom. Kết quả cho thấy tình trạng vi phạm về điều kiện kinh doanh nhà trọ vẫn còn phổ biến: tại thành phố Biên Hòa, kiểm tra 28 hộ, Đoàn kiểm tra lập biên bản xử lý vi phạm 07 hộ, 21 hộ được nhắc nhở; huyện Trảng Bom kiểm tra 86 hộ trong đó có 05 hộ không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, 56 hộ chưa nộp thuế, từ thực tế này cho thấy việc quản lý hoạt động kinh doanh nhà trọ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai hiện nay vẫn là một công việc khó khăn, phức tạp.
 |
| Đoàn giám sát của Ban Pháp chế HĐND tỉnh làm việc tại Chi cục Quản lý Thị trường |
Trong điều kiện là một tỉnh nằm trong khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam, Đồng Nai là một địa phương có tốc độ tăng trưởng công nghiệp cao do đó nhu cầu lao động luôn đặt ra đối với các doanh nghiệp. Trong khi nguồn lao động tại chỗ không đủ để đáp ứng, nhà đầu tư tuyển dụng lao động tại các địa phương khác đi đôi với việc tuyển dụng lao động thì nhu cầu nhà ở cho công nhân cũng phát sinh. Có cung thì phải có cầu, trong khi các doanh nghiệp chưa đủ khả năng chăm lo cho công nhân của mình về chỗ ở thì các hộ gia đình gần khu vực các công ty, nhà máy, các khu công nghiệp đã nhanh chóng nắm bắt được nhu cầu này và hàng loạt các khu nhà trọ được xây dựng lên để đáp ứng nhu cầu nơi ăn chốn ở cho một bộ phận lớn công nhân. Nhưng chính việc nhanh chóng đáp ứng nhu cầu ấy cũng làm phát sinh những vấn đề khó khăn cho công tác quản lý nhà nước.
Ngày 03 tháng 9 năm 2002, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 3196/QĐ.CT.UBT về việc ban hành quy định quản lý kinh doanh cho thuê nhà trọ trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện Quyết định 3196/QĐ.CT.UBT gặp khó khăn do nhiều hộ kinh doanh nhà trọ không thể đáp ứng đầy đủ các yêu cầu theo quy định như: Xây dựng nhà trọ trên đất chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; xây dựng nhà trọ không phù hợp quy hoạch được duyệt… vì vậy việc cấp phép kinh doanh nhà trọ là không thể thực hiện trong khi nhu cầu về nhà ở cho công nhân vẫn là một đòi hỏi không ngừng gia tăng trong thực tế. Để tháo gỡ những khó khăn này, theo đề nghị của UBND thành phố Biên Hòa và sở Thương mại và du lịch, ngày 21.8.2003, UBND tỉnh ban hành văn bản số 3616/UBT về việc cấp phép đăng ký kinh doanh cho thuê nhà trọ để tạo thuận lợi hơn cho công tác quản lý cũng như mở ra điều kiện cho các hộ kinh doanh nhà trọ trên địa bàn tỉnh được kinh doanh một cách hợp pháp. Nội dung văn bản nêu rõ: “ Riêng trường hợp một số hộ đang kinh doanh cho thuê nhà trọ không phù hợp quy hoạch được duyệt mà quy hoạch chưa xác định thời gian triển khai thực hiện, không ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự công cộng thì các huyện, thành phố Biên Hòa có thể xem xét giải quyết cấp phép kinh doanh có thời hạn để thực hiện việc quản lý nhà nước đồng thời phải thông báo rõ cho các hộ kinh doanh này phải nghiêm chỉnh chấp hành khi nhà nước triển khai quy hoạch”. Mục tiêu trong năm 2003, toàn bộ các hộ kinh doanh nhà trọ trên địa bàn tỉnh đều có giấy phép.
Như vậy, về phía các quy định của UBND tỉnh đã mở rộng và tạo thuận lợi cho các hộ kinh doanh nhà trọ có điều kiện kinh doanh hợp pháp, công tác chỉ đạo rất kiên quyết thông qua hàng loạt các văn bản có liên quan nhưng kinh doanh nhà trọ không phép vẫn tồn tại, thực tế này có nguyên nhân không chỉ là do rất nhiều hộ kinh doanh nhà trọ chưa có thiện chí trong việc phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước trong thực hiện nghĩa vụ của người kinh doanh hợp pháp mà có cả trách nhiệm của UBND cấp huyện - cơ quan được giao quyền cấp giấy phép kinh doanh.
Theo đánh giá của sở Thương mại và du lịch, đến thời điểm này trên toàn tỉnh mới có khoảng 60% số hộ kinh doanh nhà trọ kinh doanh có giấy phép, 40% còn lại vẫn là … không phép, là kinh doanh tự do theo kiểu dư đất thì cất nhà cho thuê, dư phòng thì cho công nhân, học sinh ở mướn! Không phép đi liền với hàng loạt những khó khăn khác cho hoạt động quản lý của nhiều cơ quan khác: Vấn đề thu thuế, xem xét về điều kiện kinh doanh, quản lý nhân hộ khẩu tạm trú… đi kèm theo đó là không ít những chuyện đáng tiếc xảy ra ở các khu nhà trọ mà các phương tiện thông tin đã phản ảnh.
Hiện nay, theo chỉ đạo của Giám đốc sở Thương mại và du lịch, Chi cục quản lý thị trường Đồng Nai đã chỉ đạo các Đội quản lý thị trường tiến hành kiểm tra tất cả các hộ kinh doanh nhà trọ trên địa bàn. Hy vọng đợt kiểm tra toàn bộ đi liền với xử lý vi phạm này sẽ là một “ cú hích” làm chuyển biến tình hình đồng thời cũng hy vọng sau đợt kiểm tra, Chi cục Quản lý thị trường sẽ có những đánh giá, kiến nghị xác đáng nhằm giúp cho UBND tỉnh có các biện pháp tích cực khắc phục tình trạng kinh doanh nhà trọ không phép vẫn khá phổ biến trên địa bàn tỉnh như hiện nay.
Nguyễn Thị Oanh