Hai (2) dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A (ĐN 6-6A) làm ảnh hưởng tiêu cực trên 370 ha rừng nguyên sinh, trong đó có vùng lõi 137 ha Vườn Quốc gia Cát Tiên .Với những tổn thất đặc biệt nghiệm trọng như thế, Đoàn ĐBQH rất nhiều lần đề nghị cơ quan chức năng làm rõ cơ sở pháp lý của việc xây dựng 2 dự án thủy điện ĐN 6-6A để tiến tới việc dừng xây dựng và loại 2 dự án thủy điện này ra khỏi Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia.
Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội làm việc cùng lãnh đạo tỉnh Đồng Nai, các Bộ, ngành, cơ quan
Trung ương (trong đó có Bộ TNMT) và chủ đầu tư của dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A.
Không đảm bảo cơ sở pháp lý
" Tại Khoản 2 Điều 7 Luật Đa dạng sinh học quy định những hành vi nghiêm cấm là: Xây dựng công trình, nhà ở trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của khu bảo tồn, trừ công trình phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh; xây dựng công trình, nhà ở trái phép trong phân khu phục hồi sinh thái của khu bảo tồn. Theo hồ sơ dự án thì các dự án thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A có một phần diện tích nằm trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của Vườn Quốc gia Cát Tiên. Do vậy, việc xây dựng các công trình thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A phải tuân thủ các quy định nêu trên" - đây là quan điểm của Bộ Tài nguyên và Môi trường về cơ sở pháp lý của 2 dự án thủy điện ĐN 6-6A trong văn bản trả lời chất vấn của ĐBQH Trương Văn Vở tại phiên họp thứ 20 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Cũng theo văn bản nêu trên, Bộ TNMT nêu rõ, một dự án liên quan đến pháp luật bảo vệ môi trường (dự án thủy điện ĐN 6-6A), để được duyệt và xây dựng thì cần thiết hội đủ những cơ sở pháp lý khác như: Luật Bảo vệ môi trường quy định các dự án chỉ được phê duyệt, cấp phép đầu tư, xây dựng, khai thác sau khi báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt, Quyết định phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường là căn cứ để quyết định đầu tư dự án (Nghị định 29/2011/NĐ-CP). Từ những luận cứ nêu trên cho thấy 2 dự án thủy điện ĐN 6-6A không có đủ cơ sở pháp lý để được duyệt.
"Mất" nhiều hơn "được"
Vấn đề thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường các dự án thủy điện ĐN 6-6A, trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ của Bộ Tài nguyên và Môi trường (báo cáo số 142/BC-BTNMT ngày 30/8/2013) nêu rõ những "được" và "mất" khi xây dựng 2 dự án trên, với những tác động bất lợi về tài nguyên rừng, về đa dạng sinh học, về dòng chảy hạ du, về di sản…. thì rõ ràng " mất" nhiều hơn "được".
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường - Phan Xuân Dũng cùng với đại diện lãnh đạo tỉnh Đồng Nai đã có chuyến khảo sát thực địa nơi dự kiến xây dựng dự án thủy điện Đồng Nai 6.
Theo báo cáo 142/BC - BTNMT, do những bất lợi đến môi trường sinh thái, đặc biệt là tác động đến sự toàn vẹn của Vườn Quốc gia Cát Tiên, khu ngập nước Bàu Sấu… Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét trên cơ sở cân nhắc hài hòa các yếu tố lợi ích kinh tế, bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, di sản thiên nhiên và đồng thời chỉ đạo Bộ Công thương rà soát lại quy hoạch 2 dự án này.
Quan điểm của Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai
Trao đổi về vấn đề này, ông Trương Văn Vở - Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai cho rằng: Trên cơ sở quan điểm của Bộ Tài nguyên và Môi trường về đánh giá tác động môi trường của 2 dự án thủy điện ĐN 6-6A và các cơ sở pháp lý của dự án, điều cấp bách bây giờ là Bộ Công thương cần sớm xem xét, rà soát kiến nghị Thủ tướng Chính phủ loại bỏ 2 dự án thủy điện ĐN 6- 6A ra khỏi Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia đồng thời kiến nghị Chính phủ ngừng việc thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với 2 dự án thủy điện này vì không đảm bảo cơ sở pháp lý; Đồng thời báo cáo Thường vụ Quốc hội về việc loại khỏi quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia, dừng triển khai xây dựng trong thời gian sớm nhất mà không chờ đến Quốc hội phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 13 tới đây.
ĐBQH Trương Văn Vở nhiều lần chất vấn các Bộ có liên quan về cơ sở pháp lý của 2 dự án thủy điện Đồng Nai 6
và Đồng Nai 6A.
( Bài và ảnh: Đức Nhuận)