Yêu cầu của Luật sửa đổi lần này là sao cho cơ cấu bộ máy và thành phần cán bộ của viện kiểm sát (VKS) phải được tổ chức một cách khoa học, gọn nhẹ, hiệu quả; kết hợp hài hòa giữa tính độc lập tuân theo pháp luật của mỗi cấp VKS, của mỗi Kiểm sát viên với sự chỉ đạo của Viện trưởng và sự chỉ đạo, lãnh đạo thống nhất của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao (VKSNDTC); bảo đảm phù hợp với đặc điểm cụ thể của Việt Nam, đủ điều kiện và năng lực thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao.
Cơ cấu, hoàn thiện nguồn nhân lực
Tại phiên thảo luận, các đại biểu cho rằng kiểm sát viên là người được bổ nhiệm để làm nhiệm vụ thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp; bảo đảm xác định đúng nhiệm vụ của Kiểm sát viên là chức danh tư pháp, gắn với vị trí việc làm và thẩm quyền, trách nhiệm do luật định. Do đó không nên quy định Kiểm sát viên thực hiện các nhiệm vụ khác ngoài hai nhiệm vụ nói trên.
Về tuổi của kiểm sát viên, đại biểu Chu Sơn Hà (đoàn Hà Nội) cho rằng, chế định cơ bản thuộc dự án luật nào thì để luật đó điều chỉnh, để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Tuổi nghỉ hưu trong tất cả các lĩnh vực nên thực hiện theo Bộ luật Lao động. Đề nghị từ nay trở đi Quốc hội cũng không nên bàn đến các lứa tuổi nằm trong các dự án luật khác mà chỉ tuân thủ theo sự điều chỉnh của Bộ luật Lao động
Đại biểu tán thành với quy định Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định tổng biên chế, số lượng từng ngạch Kiểm sát viên (sơ cấp, trung cấp, cao cấp và Kiểm sát viên VKSNDTC, Điều tra viên của VKSND); Viện trưởng VKSND tối cao quyết định cụ thể biên chế; số lượng và cơ cấu Kiểm sát viên, Điều tra viên của các đơn vị trực thuộc VKSNDTC và các VKSND cấp dưới.
Tổ chức bộ máy VKS thống nhất và hiệu quả
ĐBQH Hồ Văn Năm phát biểu tại phiên thảo luận
Nhiều ý kiến đại biểu cho rằng tổ chức mô hình VKSND khu vực là cần thiết, bảo đảm đồng bộ với mô hình tổ chức Tòa án nhân dân sơ thẩm khu vực, tăng cường tính độc lập của VKSND trong thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp; tập trung đầu tư cơ sở vật chất, đội ngũ cán bộ, tránh dàn trải, bình quân, lãng phí.
Đại biểu Hồ Văn Năm (đoàn Đồng Nai) đồng ý với mô hình tổ chức hệ thống Viện kiểm sát nhân dân gồm 4 cấp: Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện kiểm sát cấp cao, Viện kiểm sát cấp tỉnh, Viện kiểm sát cấp huyện theo phương án gồm Viện kiểm sát nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương. Vì việc tổ chức Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện phù hợp với yêu cầu thực hiện chức năng, nhiệm vụ của viện kiểm sát, tạo mối quan hệ chặt chẽ và đáp ứng yêu cầu kịp thời của cơ quan điều tra cấp huyện trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Cũng trong phần phát biểu của mình, đại biểu Hồ Văn Năm cho rằng trong dự thảo Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân đã quy định rõ Viện kiểm sát nhân dân không phải là cơ quan duy nhất để giải quyết các tin báo trực tiếp, giải quyết các tin báo tố giác về tội phạm mà còn nhiều cơ quan khác. Do đó vấn đề này cần phải được quy định rõ trong Luật tố tụng hình sự.
Để tiếp tục kế thừa và phát huy vai trò tích cực của Ủy ban kiểm sát (UBKS) trong thực tiễn thi hành Luật Tổ chức VKSND hơn 10 năm qua, các đại biểu đề nghị quy định trong dự thảo luật về UBKS. Theo đó, UBKS quyết định những vấn đề quan trọng về chiến lược phát triển ngành; phương hướng, nhiệm vụ, …; riêng đối với việc giải quyết các vụ án phức tạp thì Viện trưởng VKS đề nghị UBKS xem xét, cho ý kiến và Viện trưởng VKS quyết định, chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Đại biểu Nguyễn Doãn Khánh (đoàn Phú Thọ) đề nghị bổ sung thẩm quyền của UBKS, đó là quyền giám sát hoạt động tư pháp đối với các đơn vị trực thuộc và các kiểm sát viên ở mỗi cấp để UBKS thực sự là một thiết chế có đủ quyền lực thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp trong tất cả các hoạt động tư pháp, trong đó đặc biệt hoạt động tư pháp nội bộ ngành Kiểm sát nhân dân.
Đức Nhuận