Luật Bảo vệ bí mật nhà nước được Quốc hội khóa XIV thông qua ngày 15/11/2018 tại kỳ họp thứ 6, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2020. Qua 05 năm triển khai thực hiện Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành, công tác bảo vệ bí mật nhà nước đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, công tác bảo vệ bí mật nhà nước còn những tồn tại, hạn chế; một số quy định của Luật Bảo vệ bí mật nhà nước chưa phù hợp với thực tiễn, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong giai đoạn hiện nay. Để khắc phục những vướng mắc, bất cập trên thì việc xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ bí mật nhà nước là yêu cầu khách quan và cần thiết.
Theo đó, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo vệ bí mật nhà nước hiện hành gồm 5 chương, 28 điều kế thừa những quy định, nội dung còn phù hợp trong Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, giữ nguyên 7 điều, sửa đổi, bổ sung 21 điều. Dự thảo luật gồm những quy định chung; phạm vi, phân loại, ban hành danh mục bí mật nhà nước; hoạt động bảo vệ bí mật nhà nước; trách nhiệm bảo vệ bí mật nhà nước và điều khoản thi hành.
Dự thảo Luật đã bổ sung các quy định để điều chỉnh một số vấn đề mới phát sinh hiện nay như: mở rộng, cho phép soạn thảo, lưu giữ bí mật nhà nước trên mạng máy tính là "mạng LAN độc lập" được thiết lập trong phạm vi trụ sở cơ quan, tổ chức, không phải mã hóa bằng mật mã cơ yếu nhằm tháo gỡ triệt để vướng mắc tại Luật Bảo vệ bí mật nhà nước năm 2018 và đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia; Bổ sung quy định nghiêm cấm đối với hành vi sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo để xâm phạm bí mật nhà nước; bổ sung thẩm quyền, trách nhiệm trong hoạt động bảo vệ bí mật nhà nước đối với chính quyền cấp xã và một số cơ quan ở trung ương tổ chức theo mô hình khu vực; bổ sung, hoàn thiện các quy định về xử lý văn bản chứa nội dung bí mật nhà nước trên môi trường điện tử đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số quốc gia; bãi bỏ một số nội dung quy định thủ tục hành chính trong nội bộ cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương liên quan đến hoạt động bảo vệ bí mật nhà nước.
Nâng cao công tác bảo vệ bí mật nhà nước
Đồng thời, dự thảo Luật còn sửa đổi phạm vi bí mật nhà nước để phù hợp với ngành, lĩnh vực sau sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy; đưa ra khỏi phạm vi bí mật nhà nước những thông tin có xu hướng công khai khi hội nhập quốc tế và không bảo vệ theo danh mục bí mật nhà nước hiện hành. Sửa đổi, bổ sung việc xác định bí mật nhà nước và độ mật của bí mật nhà nước theo hướng mở rộng thẩm quyền xác định là người đứng đầu, cấp phó được ủy quyền của người đứng đầu cơ quan, tổ chức thay vì người đứng đầu như quy định hiện hành nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn công tác của cơ quan, tổ chức; bỏ quy định về được phép hoặc không được phép sao, chụp, vì không phù hợp với thực tiễn và gây cản trở việc triển khai nội dung tài liệu bí mật nhà nước tại cơ quan, tổ chức tiếp nhận. Sửa đổi, bổ sung việc sao, chụp tài liệu, vật chứa bí mật nhà nước nhằm phù hợp với mô hình tổ chức, bộ máy sau tinh gọn ở trung ương, địa phương.
Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi) được thông qua sẽ kịp thời thể chế đường lối, chủ trương, các quan điểm chỉ đạo của Đảng về bảo vệ an ninh quốc gia, đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả gắn với phát triển khoa học, công nghệ trong xây dựng và thi hành pháp luật.
