Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, ngay từ tháng 7/2007 huyện Định Quán đã có kế hoạch đẩy mạnh công tác cấp GCNQSDĐ trên địa bàn. Huyện ủy, HĐND huyện cũng đã rất quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ này, có nghị quyết chuyên đề về công tác cấp GCNQSDĐ trên địa bàn, làm cơ sở để UBND huyện, các cơ quan, đơn vị liên quan và địa phương tổ chức, thực hiện. Cùng với cấp huyện, ở cấp xã cũng đã chủ động xây dựng kế hoạch, triển khai và thông báo rộng rãi trên phương tiện thông tin đại chúng để các đối tượng sử dụng đất chưa được cấp GCNQSDĐ biết, đăng ký, kê khai ngay sau khi có chỉ đạo của UBND huyện. Trong tháng 9 và tháng 10 năm 2007, 14/14 xã, thị trấn đã đồng loạt tổ chức đăng ký đất đai đến các ấp, khu dân cư trên địa bàn. Phòng Tài nguyên - Môi trường tổ chức thẩm định hồ sơ do Hội đồng xét duyệt cấp GCNQSDĐ cấp xã gửi lên; tích cực lập, xây dựng cơ sở dữ liệu số về công tác cấp GCNQSDĐ, xác định đối với từng thửa đất chưa được chủ sử dụng đăng ký để cử cán bộ xuống tận nơi đôn đốc, triển khai việc đăng ký, do đó, kết quả công tác cấp, phát GCNQSDĐ trên địa bàn huyện huyện Định Quán đạt được kết quả đáng kích lệ.
Theo báo cáo của UBND huyện tại thời điểm tháng 11/2011, đối với việc cấp GCNQSDĐ cho hộ gia đình, cá nhân toàn huyện có 32.471 ha, tương đương 128.484 thửa, Huyện đã xét duyệt, cấp được 46.606 giấy, với 31.171,25 ha, tương ứng 121.656 thửa, đạt 95,4% so với diện tích phải cấp; trong đó, xã thực hiện đạt tỷ lệ cao nhất trên 98% như: Túc Trưng, Phú Lợi; xã thực hiện thấp nhất cũng đạt trên 92% như: La Ngà, Phú Cường. Đối với việc cấp GCNQSDĐ cho tổ chức, toàn huyện có 43.315,69 ha (không tính phần diện tích 16.327,12 ha đất thuộc lòng hồ Trị An), Huyện đã xét duyệt, đề nghị cấp được 35.205 ha, với 4.884 thửa, đạt 81,2% so với diện tích phải cấp.
Bên cạnh kết quả đạt được, việc cấp phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện Định Quán còn một số nội dung cần quan tâm sau:
Một, kết quả cấp GCNQSDĐ cho đối tượng sử dụng đất chưa hoàn thành. Đối với hộ gia đình, cá nhân còn 1.300 ha, với 6.828 thửa, tương đương 4,6% so với diện tích phải cấp; đối với đất do tổ chức sử dụng còn 18,8% diện tích phải cấp, tương đương 8.110 ha.
Nguyên nhân việc cấp giấy chưa hoàn thành là do: Đối với đất do hộ gia đình, cá nhân sử dụng, số diện tích chưa cấp còn lại ít, phần lớn diện tích chưa cấp là những thửa nhỏ, ven sông, ven suối, chủ sử dụng ở nơi khác đến canh tác nên việc đăng ký sử dụng gặp khó khăn. Đối với đất do tổ chức sử dụng, phần lớn diện tích đất chưa cấp được là do đối tượng sử dụng chưa đăng ký hoặc chưa xác định được ranh giới đất, như: đất thuộc lòng Hồ Trị An, Lâm trường La Ngà, Lâm trường Tân Phú và một số đơn vị trường học. Riêng đất thuộc lòng Hồ Trị An địa phương gặp khó khăn trong việc xác định chủ sử dụng, vì các đơn vị có tham gia sử dụng lòng hồ không nhận quyền sử dụng đất, địa phương không biết cấp cho đơn vị nào.
Hai, Công tác đăng ký, cấp GCNQSDĐ thực hiện được nhiều, nhưng việc phát giấy cho đối tượng sử dụng đất đạt thấp, toàn huyện phát được 32.071/46.755 giấy, hiện còn tồn 14.684 giấy; trong đó xã Suối Nho chỉ thực hiện phát được 46/2.762 giấy, đạt 1,6%, xã Phú Hòa thực hiện phát được 245/2.062 giấy, đạt 14%; xã Ngọc Định thực hiện phát được 738/2.119 giấy, đạt 28%; xã Phú Ngọc thực hiện phát giấy được cao nhất cũng chỉ đạt 96,5%.
Nguyên nhân phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đạt thấp là do:
Các xã, thị trấn chưa thật sự tích cực trong tuyên truyền, thông báo việc phát GCNQSDĐ đến đối tượng được cấp giấy biết, thực hiện nghĩa vụ tài chính và nhận giấy.
Mặt khác, khi đối tượng sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính để được cấp giấy, ngành thuế có quy định đối tượng sử dụng đất phải nộp thuế nông nghiệp của những năm Nhà nước cho nhân dân được hưởng miễn nộp thuế nông nghiệp (trong hạn điền), nhưng các cấp, các ngành của địa phương chưa thật sự tích cực cùng với người dân kịp thời thực hiện thủ tục đề nghị cơ quan thẩm quyền quyết định miễn thuế cho nhân dân.
Ngoài các nguyên nhân trên, còn một số nguyên nhân khác như: Chủ sử dụng đất ở nơi khác đến thâm canh, không thường xuyên có mặt tại địa phương nên không biết để nhận giấy; một số trường hợp sai thông tin ghi trên giấy nên dân không nhận; việc theo dõi, đôn đốc tiến độ cấp giấy của các xã, thị trấn chưa được cơ quan chức năng quan tâm.
Để thực hiện tốt công tác cấp phát GCNQSDĐ trong thời gian tới, cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ:
Một, Cục thuế cần rà soát, xem xét nội dung truy thu thuế nông nghiệp khi đối tượng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính để có điều chỉnh, xử lý phù hợp, tạo điều kiện cho các địa phương thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được thuận lợi.
Hai, Các ngành liên quan, tiến hành xây dựng quy chế về quản lý, sử dụng đất vùng bán ngập thuộc lòng Hồ Trị An phù hợp với tình hình thực tế và hiệu quả kinh tế.
Ba, UBND huyện Định Quán cần đẩy mạnh việc tuyên truyền về công tác đăng ký, cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất phù hợp với từng đối tượng; tăng cường công tác kiểm tra việc cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở các địa phương để có chỉ đạo kịp thời, đẩy nhanh tiến độ cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các đối tượng trên địa bàn.
Thống kê số lượng hồ sơ chưa đăng ký, chưa cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; trong đó: phân loại từng đối tượng sử dụng đất, nguyên nhân chưa đăng ký, cấp, phát được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đối tượng sử dụng và có biện pháp xử lý đối với từng trường hợp cụ thể.
Rà soát những nội dung bất cập, không còn phù hợp trong quy định về cấp, phát giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, để điều chỉnh hoặc đề nghị cơ quan thẩm quyền xem xét điều chỉnh phù hợp và có giải pháp khắc phục hạn chế nêu trên.
Quang Huy