Tại phiên thảo luận đã có 39 đại biểu phát biểu; 1 đại biểu tranh luận; trong đó, đa số ý kiến đại biểu tán thành với nội dung Báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội.
Quang cảnh phiên thảo luận
Các đại biểu Quốc hội đã tập trung cho ý kiến về những vấn đề sau: đánh giá về việc tham mưu cho Quốc hội lựa chọn chuyên đề giám sát tối cao việc thực hiện chính sách, pháp luật của công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực và hiệu quả triển khai của Đoàn giám sát cũng như của các địa phương; những căn cứ chính trị, pháp lý và cơ sở thực tiễn; sự cố gắng, nỗ lực của Quốc hội, Chính phủ, các cấp, các ngành về việc ban hành Luật Quy hoạch 2019 và các luật liên quan. Hiệu quả của việc ban hành Nghị quyết 751/2019 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIV về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện lập quy hoạch; những hạn chế, bất cập về tiến độ lập, thẩm định, phê duyệt và công bố quy hoạch của các cấp, các ngành, về sự tồn tại song hành áp dụng cả 2 loại quy hoạch hiện nay; về nội hàm của quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch ngành, quy hoạch tỉnh; về khái niệm tích hợp quy hoạch; về sự thay thế, bãi bỏ các quy hoạch ngành, quy hoạch sản phẩm trước đây bằng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; về phân kỳ đầu tư triển khai các dự án quy hoạch, trình tự, thủ tục; về quy định sử dụng vốn đầu tư công và các nguồn vốn xã hội hóa khác; về năng lực của các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức tư vấn, cơ chế quy định sử dụng các cơ quan chuyên môn, các chuyên gia trong lập quy hoạch, để từ đó rút ra những hạn chế, bất cập, nguyên nhân và xác định trách nhiệm của các cấp, các ngành, các địa phương.
Ngoài ra, tại phiên thảo luận các đại biểu đề nghị Quốc hội cho phép triển khai 8 nội dung chưa có trong quy định của Luật Quy hoạch, hoặc khác với Luật Quy hoạch có liên quan, như: về giải thích khái niệm tích hợp, quy hoạch và đề nghị Chính phủ hướng dẫn quy trình, thủ tục lập quy hoạch để tích hợp quy hoạch; về chỉ định thầu để lựa chọn tư vấn lập quy hoạch; về lập quy hoạch đồng thời và điều chỉnh quy hoạch cấp dưới mà không thực hiện quy trình lập quy hoạch; về rút gọn quy trình lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch; về sử dụng kinh phí thường xuyên cho việc lập, thẩm định, phê duyệt công bố quy hoạch; về tiếp tục thực hiện các quy hoạch được quy định ở điểm c, khoản 1 Điều 59 Luật Quy hoạch đã được phê duyệt trước 1/1/2019 cho đến khi quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch ngành được phê duyệt; về phân kỳ đầu tư lập quy hoạch gắn với kế hoạch 5 năm theo Điều 45 của Luật Quy hoạch; về quy định bản đồ kèm theo khi quyết định hoặc phê duyệt quy hoạch, xử lý các mâu thuẫn của các quy hoạch cùng cấp nhưng không mâu thuẫn với quy hoạch cấp trên hoặc không đề cập ở quy hoạch cấp trên.
Qua đó, đề nghị giao Chính phủ trong phạm vi, quyền hạn của mình, nghiêm túc tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và xác định các giải pháp trước mắt, trong đó có 8 nhiệm vụ, giải pháp trước mắt và về lâu dài các giải pháp trung và dài hạn, trong đó có việc giao Chính phủ đánh giá toàn diện việc thực hiện Luật Quy hoạch và các luật liên quan để sửa đổi, bổ sung vào thời điểm thích hợp.
Trước những khó khăn, vướng mắc nảy sinh ngay từ khi triển khai, ngay sau khi kiện toàn, Quốc hội khóa XV đã chọn Luật Quy hoạch là chuyên đề giám sát đầu tiên với mục tiêu tìm hạn chế, nguyên nhân, rõ trách nhiệm, đề xuất phương án xử lý nhằm đẩy nhanh tiến độ xây dựng các quy hoạch thời kỳ 2021 – 2030, tạo nền tảng thúc đẩy phát triển bền vững. Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác lập quy hoạch trong thời gian tới, Đoàn giám sát kiến nghị Quốc hội ban hành Nghị quyết giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch và một số giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch. Theo đó, cho phép Chính phủ và các cơ quan liên quan được thực hiện các nội dung Luật Quy hoạch và các luật hiện hành chưa quy định hoặc đã quy định nhưng bất cập, vướng mắc thì được thực hiện khác với các Luật này để đẩy nhanh tiến độ lập, phê duyệt các quy hoạch cho đến khi Luật Quy hoạch được sửa đổi và có hiệu lực thi hành; đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành có liên quan khẩn trương rà soát, xây dựng và ban hành theo thẩm quyền các quy định về điều kiện, quy chuẩn kỹ thuật, chuyên ngành; rà soát, sửa đổi các văn bản pháp luật về công tác quy hoạch còn mâu thuẫn, chồng chéo để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; nêu cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu, cá thể hóa trách nhiệm; bảo đảm tính công khai, minh bạch; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về quy hoạch; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; tổ chức thanh tra, kiểm tra, ngăn chặn, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật về quy hoạch...
Nguyễn Hương