Để có bản lĩnh thực hiện trọng trách với cử tri và thực hiện chương trình hành động đã đề ra trong quá trình vận động cử tri, đại biểu HĐND không chỉ cần có tâm huyết và ý thức trách nhiệm mà còn cần được rèn luyện năng lực và kỹ năng hoạt động với cương vị người đại diện của nhân dân. Bên cạnh đó, trong quá trình hoạt động đại biểu còn nảy sinh những vướng mắc từ thực tế tại cơ sở mà nếu chỉ với những kiến thức thuần túy từ sách vở sẽ khó giải đáp thấu đáo. Những vướng mắc này thường có tính đột xuất, phát sinh cần được giải đáp, tháo gỡ kịp thời, không thể chờ được giải đáp tại các khóa đào tạo định kỳ. Vì vậy, việc Thường trực HĐND tỉnh thực hiện công tác bồi dưỡng cho các đại biểu Hội đồng nhân dân không những của cấp tỉnh mà cả của cấp huyện, cấp xã là một cách thức bồi dưỡng thiết thực, phù hợp, và thực tế đã đạt hiệu quả cao trong các nhiệm kỳ vừa qua, nhất là nhiệm kỳ 2011-2016.
Đánh giá chung về công tác bồi dưỡng cho đại biểu HĐND các cấp của tỉnh Đồng Nai nhiệm kỳ 2011-2016 cho thấy trình độ, năng lực, tinh thần trách nhiệm và sự phối hợp chặt chẽ của Thường trực HĐND tỉnh khóa VII và VIII. Trong thời điểm chuyển tiếp giữa hai nhiệm kỳ, đại biểu vừa trúng cử chưa bước vào kỳ họp thứ nhất của nhiệm kỳ mới, chưa bầu ra Thường trực HĐND khóa mới nhưng bồi dưỡng đại biểu đã là một nhu cầu bức thiết cần thực hiện, đó là thời điểm Thường trực HĐND khóa VII vẫn còn nhiệm vụ theo luật định, nên đã chủ động tổ chức hội nghị bồi dưỡng đại biểu để giúp đại biểu mới trúng cử có những kiến thức cơ bản để tự tin bước vào kỳ họp đầu tiên của nhiệm kỳ mới. Tiếp theo, Thường trực HĐND khóa VIII vừa được bầu đã tổ chức ngay một hội nghị bồi dưỡng những kỹ năng quan trọng cho đại biểu để đảm bảo được những nội dung chính, chủ yếu trong hoạt động đại biểu. Sau đó, trong thời gian đến giữa nhiệm kỳ, đại biểu sẽ được đào tạo các kiến thức chuyên sâu để tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động.
Hội nghị được tổ chức tại cấp tỉnh và truyền hình trực tiếp để HĐND cấp huyện, cấp xã theo dõi, học tập Báo cáo viên của các Hội nghị bồi dưỡng đại biểu gồm các chuyên gia, nhà nghiên cứu của Trung tâm Bồi dưỡng đại biểu dân cử- Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đồng thời chính Thường trực HĐND, các Ban HĐND tỉnh trực tiếp thực hiện. Đội ngũ trên được đánh giá là vừa có nền tảng lý luận chuyên sâu, vừa có kinh nghiệm thực tiễn, lồng ghép những kinh nghiệm hoạt động thực tế mà HĐND các cấp trên địa bàn tỉnh Đồng Nai tích lũy được. Trên cơ sở đó, đã tạo nên bầu không khí vừa sôi nổi, vừa gần gũi, giúp đại biểu mạnh dạn trao đổi về những khó khăn, những vướng mắc của mình. Đặc biệt, cách truyền đạt ngắn gọn, có bài tập thực hành và những ví dụ, cách làm, dẫn chứng cụ thể được báo cáo viên đưa ra đã giúp các đại biểu tiếp thu kiến thức một cách tốt nhất. 100% đại biểu được khảo sát đã đánh giá đội ngũ báo cáo viên có trình độ, tinh thần thái độ nhiệt tình, thân thiện, trình bày rõ ràng cụ thể từng vấn đề giúp cho đại biểu dễ hiểu, dễ nắm bắt được các quy trình trong hoạt động giám sát, thẩm tra và hoạt động của HĐND cấp huyện, cấp xã.
Đại biểu tham gia tập huấn tập trung, nghiêm túc, thảo luận sôi nổi, trao đổi cụ thể từ thực tiễn đến phương pháp xử lý từng vấn đề do thực tiễn đang gặp vướng mắc. Đối với một số đơn vị, đại biểu tuy chưa mạnh dạn tự đăng ký phát biểu, nhưng khi được báo cáo viên chỉ định đều thể hiện được sự đầu tư nghiên cứu vấn đề, kết quả xử lý bài tập tình huống đạt yêu cầu. Tuy nhiên, do hầu hết tại các đơn vị, số đại biểu cấp huyện, cấp xã ứng cử lần đầu chiếm tỉ lệ cao (trung bình khoảng 67%) do đó chưa có nhiều thời gian tiếp cận với các vấn đề mang tính lý luận, chưa va chạm thực tế nên chưa có nhiều nội dung cần trao đổi tại phiên thảo luận, vì vậy chưa có điều kiện phân tích sâu. Tuy nhiên, tại các hội nghị càng về giữa nhiệm kỳ, đối tượng đại biểu này càng phát biểu tích cực và đóng góp được nhiều ý kiến, đề xuất rất chất lượng, rất xác đáng.
Các chuyên đề được lựa chọn để báo cáo là các vấn đề trọng tâm, trọng điểm, rất cần thiết trang bị cho đại biểu. Trong nhiệm kỳ, có tổng cộng 15 chuyên đề về vai trò, tính chất, cơ cấu, tổ chức của HĐND; Kỳ họp HĐND; Giữ mối liên hệ của HĐND và đại biểu với cử tri; các kỹ năng thu thập và xử lý thông tin; trình bày và phát biểu; giám sát, thẩm tra; Tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại-tố cáo ..., Chính vì vậy, nội dung bồi dưỡng được đại biểu, cử tri và nhân dân trong và ngoài tỉnh nhiệt liệt ủng hộ và quan tâm theo dõi sát sao. Trong thời gian bồi dưỡng, Ban Tổ chức nhận được trung bình 20 câu hỏi cho mỗi hội nghị, kể cả trực tiếp tại hội nghị cấp tỉnh và qua đường dây nóng về các vấn đề các báo cáo viên đang trình bày.
Việc bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng hoạt động cho đại biểu HĐND ngang tầm nhiệm vụ được xác định là một giải pháp quan trọng, thúc đẩy sự đổi mới, nâng cao năng lực của HĐND nói chung và đại biểu HĐND nói riêng nhằm hỗ trợ đại biểu thực hiện trọng trách với cử tri và thực hiện chương trình hành động đã đề ra. Bởi vì, người đại biểu HĐND không chỉ cần có tâm huyết và ý thức trách nhiệm mà còn cần được rèn luyện năng lực và kỹ năng hoạt động với cương vị người đại biểu của nhân dân.
Kim Chung