Trong năm 2016, Công an tỉnh đã thụ lý 139 tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, đã giải quyết 123 tin báo, trong đó: khởi tố vụ án hình sự 57 tin báo, không khởi tố vụ án hình sự 49 tin báo, chuyển Cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền 17 tin báo, đang xác minh, giải quyết 16 tin báo; Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đồng Nai đã tiếp nhận 26 tố giác tội phạm, đã chuyển cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai 15 tin báo, chuyển cho Cơ quan Cảnh sát điều tra cấp huyện 11 tin báo để thụ lý, giải quyết theo thẩm quyền.
Đối với những tố giác, tin báo về tội phạm phức tạp, có khó khăn trong việc đánh giá chứng cứ, xác định có hay không có dấu hiệu tội phạm để quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự, lãnh đạo Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát tổ chức cuộc họp để thống nhất đường lối xử lý. Các Phòng nghiệp vụ Viện kiểm sát tỉnh và các Phòng điều tra Công an tỉnh có sự phối hợp thường xuyên và kịp thời trong giải quyết các tố giác, tin báo về tội phạm có khó khăn, vướng mắc, những hành vi tội phạm mới, để sớm đưa vụ án ra khởi tố điều tra theo quy định của pháp luật, như vụ Nguyễn Thị Minh Phương cùng đồng phạm có hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản…
Trong công tác phối hợp thực hiện nhiệm vụ, Kiểm lâm Đồng Nai và Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy tỉnh Đông Nai đã tích cực, chủ động phối hợp với cơ quan điều tra xác minh và chuyển tố tác, tin báo về tội phạm cho Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai để giải quyết theo thẩm quyền. Định kỳ hàng tháng, Kiểm lâm Đồng Nai, Hải quan Đồng Nai có báo cáo kết quả tiếp nhận giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố gửi đến Công an tỉnh và Viện kiểm sát tỉnh theo đúng quy định.
Qua kết quả thực hiện Quy chế cho thấy, mối quan hệ phối hợp trong việc thực hiện nhiệm vụ giữa Công an, Viện kiểm sát, Tòa án, Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy, Hải quan, Kiểm lâm tỉnh có sự gắn bó chặt chẽ hơn, nhất là phối hợp giữa Cơ quan Cảnh sát điều tra, Cơ quan An ninh điều tra với Viện kiểm sát tỉnh; phối hợp giữa Điều tra viên và Kiểm sát viên được phân công giải quyết tin báo trong việc trao đổi thông tin, chuyển giao hồ sơ, tài liệu để cùng nghiên cứu giải quyết tin báo diễn ra nhanh chóng, thuận lợi. Những vụ việc phức tạp thì hai bên cùng phối hợp ghi lời khai các đối tượng, người tố cáo, người làm chứng; bàn bạc để kịp thời triển khai các biện pháp nghiệp vụ củng cố tài liệu. Quá trình tham gia khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, Kiểm sát viên cùng Điều tra viên nhận định đánh giá chứng cứ và đề ra các biện pháp điều tra xác minh xử lý kịp thời. Điều tra viên thực hiện đầy đủ các yêu cầu xác minh của Kiểm sát viên để làm rõ tố giác, tin báo về tội phạm. Đối với những tố giác, tin báo phức tạp, Điều tra viên và Kiểm sát viên chủ động báo cáo lãnh đạo hai ngành để trao đổi thống nhất đường lối xử lý.
Trong công tác hướng dẫn cấp huyện về giải quyết tin báo, tố giác tội phạm, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án nhân dân tỉnh đã phối hợp tốt để thống nhất quan điểm hướng dẫn Cơ quan tiến hành tố tụng cấp huyện. Từ đó đã kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho cấp huyện, đồng thời phát hiện những hạn chế thiếu sót của các Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát cấp huyện để ban hành các văn bản hướng dẫn nghiệp vụ nhằm chấn chỉnh rút kinh nghiệm kịp thời.
Qua thực hiện Quy chế phối hợp đã nâng cao chất lượng thụ lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, đảm bảo mọi tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố được tiếp nhận giải quyết đúng quy định của pháp luật; việc ra quyết định khởi tố hoặc không khởi tố vụ án hình sự có căn cứ, không bỏ lọt tội phạm, không làm oan sai, nhất là giải quyết dứt điểm tin báo, tố giác tội phạm tồn đọng kéo dài, hạn chế thấp nhất để tin báo quá hạn.
Tuy nhiên, vẫn còn một số Điều tra viên chưa thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật trong thụ lý, giải quyết tin báo, tố giác tội phạm nên một số tin báo đã thụ lý và phân công Điều tra viên nhưng không kịp thời thông báo cho Viện kiểm sát để phân công Kiểm sát viên thực hiện chức năng kiểm sát tin báo theo quy định. Bên cạnh đó, Viện kiểm sát chưa thường xuyên rà soát, đối chiếu chặt chẽ số lượng tin báo do cơ quan điều tra thụ lý; vẫn còn một số vụ việc Cơ quan điều tra có văn bản trao đổi quan điểm xử lý tố giác tội phạm nhưng Viện kiểm sát chưa kịp thời có phúc đáp…
Ngoài ra, một số quy định của Bộ luật hình sự chưa cụ thể nhưng chưa có văn bản hướng dẫn của liên ngành Trung ương dẫn đến việc nhận thức và áp dụng pháp luật giữa các cơ quan tiến hành tố tụng không thống nhất. Các quy định áp dụng trong công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố vẫn còn bất cập, chưa phù họp với tình hình thực tiễn, như việc quy định thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm theo Điều 103 Bộ luật Tố tụng hình sự chỉ mới phù hợp cho việc giải quyết tin báo tố giác đơn giản, rõ ràng nhưng lại quá ngắn so với việc giải quyết loại tố giác, tin báo phức tạp.
Sĩ Tiến