Việc đổi
mới tổ chức, tăng cường hoạt động của HĐND nói chung và HĐND cấp tỉnh nói riêng
là chủ trương lớn, xuyên suốt của Đảng và Nhà nước ta. Tại văn kiện Đại hội Đại
biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã gắn việc đổi mới chính quyền địa phương
với xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và hoàn thiện thể chế. Do đó,
việc tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh, thành phố trực
thuộc trung ương là nhiệm vụ quan trọng đặt ra.
Vào tháng 10/2024, Ban Công tác đại biểu đã tổ
chức Hội thảo “Lấy ý kiến góp ý vào dự thảo Nghị quyết ban hành Quy chế làm việc
mẫu của HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương”, việc xây dựng và hoàn thiện
Quy chế làm việc mẫu một cách khoa học, cụ thể, phù hợp với thực tiễn là rất cần
thiết, tạo cơ sở pháp lý để HĐND các tỉnh, thành phố thực hiện thống nhất trong
phạm vi cả nước.
Theo đề
nghị của Ban Công tác đại biểu, Thường trực HĐND tỉnh Đồng Nai đã có văn bản góp
ý đối với dự thảo Nghị duyết của ban hành Quy chế làm việc mẫu của HĐND tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương và tham dự Hội thảo theo giấy mời.
Đến thời
điểm hiện tại, nhiều nội dung được quy định trong Luật, Nghị quyết của Quốc hội,
Ủy ban Thường vụ Quốc hội chưa được cụ thể hóa, nhiều HĐND cấp tỉnh còn lúng
túng trong việc thực hiện các hoạt động thuộc lĩnh vực giám sát, ban hành văn bản
quy phạm pháp luật, quyết định một số vấn đề về kinh tế - xã hội. Đồng thời, quy
chế hoạt động của HĐND cấp tỉnh hiện nay cho thấy còn một số hạn chế, bất cập
như: chưa có sự thống nhất đồng bộ trong việc ban hành quy chế hoạt động của HĐND
các địa phương; có sự khác biệt trong việc ban hành quy chế hoạt động của HĐND tỉnh
(về tên gọi quy chế, cấu trúc quy chế hoạt động,…). Từ thực tiễn trên đã phản
ánh sự thiếu thống nhất, đồng bộ trong việc ban hành quy chế hoạt động của HĐND
cấp tỉnh không mang lại hiệu quả lớn trong hoạt động của HĐND theo những mục
tiêu mới hiện nay.
Thảo
luận tại hội thảo, các đại biểu cho rằng, để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu
quả hoạt động của HĐND địa phương bảo đảm đúng quy trình, thủ tục, thống nhất
và khoa học, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về Quy chế làm
việc mẫu của HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là cần thiết và đã tập
trung cho ý kiến về quy định phạm vi điều chỉnh, nguyên tắc, chế độ, hình thức
làm việc, quan hệ công tác, quy trình, trách nhiệm giải quyết công việc của
HĐND, Thường trực HĐND, Ban của HĐND, Tổ đại biểu HĐND, đại biểu HĐND; trách
nhiệm thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch HĐND, Phó Chủ tịch HĐND, Ủy
viên Thường trực là Trưởng Ban của HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương... Trên cơ cở các ý kiến góp ý
của các đại biểu, Ban Công tác đại biểu sẽ tổng hợp, hoàn thiện hồ sơ dự
thảo nghị quyết trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến và ban hành
Quy chế làm việc mẫu của HĐND tỉnh, thành phố trong thời gian tới.
Cũng theo
Tạp chí Dân chủ và Pháp luật, căn cứ thẩm quyền luật định về ban hành văn bản
quy phạm pháp luật, thẩm quyền về hướng dẫn hoạt động đối với HĐND, tại Quy chế
mẫu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cần làm rõ cách thức, quy trình thủ tục thực hiện
một số nhiệm vụ quyền hạn của Hội đồng nhân cấp tỉnh trong một số việc lĩnh vực
như: giám sát, ban hành văn bản quản lý địa phương về kinh tế - xã hội, cần ban
hành văn bản hướng dẫn chung, quy định rõ về nguyên tắc, chế độ trách nhiệm,
hình thức làm việc, quy trình giải quyết công việc và quan hệ công tác của HĐND,
Thường trực, Ban của HĐND, Tổ Đại biểu HĐND, Đại biểu HĐND tỉnh thành phố trực
thuộc Trung ương. Việc ban hành quy chế mẫu hoạt động của HĐND góp phần tạo cơ
sở pháp lý để thúc đẩy HĐND các tỉnh, thành phố trung ương thực hiện tốt chức
năng nhiệm vụ quyền hạn của mình, đại biểu HĐND giữ mối liên quan chặt chẽ, chịu
trách nhiệm trước cử tri; tăng cường sự kiểm soát của cử tri đối với HĐND, đại
biểu HĐND.
Mong rằng
Nghị quyết ban hành Quy chế làm việc mẫu của HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương sớm được ban hành để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, nâng cao hiệu
lực, hiệu quả trong hoạt động của HĐND cấp tỉnh.
Ngọc Diệp