Để làm rõ các vấn đề nhằm có cơ sở trả lời kiến nghị của cử tri, sáng ngày 12-6, Đoàn giám sát của Thường trực HĐND tỉnh do ông Phan Văn Trước - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Biên Hòa, Tổ trưởng Tổ đại biểu HĐND tỉnh đơn vị thành phố Biên Hòa làm Trưởng đoàn đã làm việc với UBND phường Long Bình và Công ty TNHH MTV Tổng Công ty 28.
Qua giám sát cho thấy, khu đất thuộc khu phố 6, phường Long Bình, thành phố Biên Hòa có tổng diện tích 521.649,4 m2 có nguồn gốc là đất quốc phòng, tiếp quản sau giải phóng năm 1975, trước năm 1991 do đơn vị Tổng kho 767 (doanh trại C62 Tổng cục Kỹ thuật) quản lý. Đến ngày 25/12/1997, Bộ Tổng Tham Mưu ban hành Quyết định số 830/QĐ-TM bàn giao đất đai, doanh trại C26 Tổng cục Kỹ thuật tại căn cứ Long Bình cho Tổng cục Hậu cần quản lý, sử dụng. Ngày 05/01/1998, Tổng cục Hậu cần ủy nhiệm cho Giám đốc Công ty 28 (nay là Tổng Công ty 28) quản lý theo văn bản số 08/HC-12. Toàn bộ khu đất trên đã được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Tổng Công ty 28 để sử dụng vào mục đích quốc phòng (Theo Quyết định số 3539/QĐ.CT.UBT ngày 01/10/2003 của Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai với diện tích đất là 94.780.6 m2 và Quyết định số 5273/QĐ.CT.UBT ngày 28/10/2004 của Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai với diện tích đất là 426.868,8 m2).
Thực hiện chủ trương của Thủ tướng Chính phủ tại văn bản số 1207/TTg-NN ngày 07/8/2006, UBND tỉnh Đồng Nai đã chấp thuận chủ trương và giới thiệu địa điểm cho Tổng Công ty 28 (Bộ Quốc phòng) lập quy hoạch đầu tư Khu Công nghiệp Agtex Long Bình và Khu dân cư phục vụ tái định cư và nhà ở cho công nhân tại phường Long Bình thành phố Biên Hòa. Đồng thời, để có cơ sở triển khai dự án, UBND tỉnh Đồng Nai đã phê duyệt Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 Khu công nghiệp Agtex Long Bình tại phường Long Bình thành phố Biên Hòa theo Quyết định số 1453/QĐ-UBND ngày 16/11/2009; đồng thời phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu dân cư phục vụ tái định cư và nhà ở cho công nhân theo Quyết định số 587/QĐ-UBND ngày 10/03/2009. Như vậy, căn cứ Luật Xây dựng, việc lập các quy hoạch Khu công nghiệp Agtex và khu dân cư phục vụ tái định cư và nhà ở cho công nhân tại phường Long Bình thành phố Biên Hòa là hoàn toàn phù hợp quy hoạch.
Đoàn giám sát đi khảo sát thực tế Tuy nhiên, trong quá trình quản lý khu đất trước khi bàn giao cho Tổng Công ty 28, từ năm 1988 Tổng kho 767/Tổng cục Kỹ thuật đã cho các cán bộ chiến sĩ mượn đất để tăng gia sản xuất, cải thiện đời sống, từ đó các hộ lấn chiếm và hợp đồng để sản xuất vật liệu, chăn nuôi; đồng thời Đoàn vận tải 62 đã hợp đồng với các hộ dân giao khoán trồng cây và ăn chia sản phẩm. Trong thời gian Công ty 28 nhận bàn giao đất từ Đoàn Vận tải 62 thuộc Tổng kho 767 (ngày 18/02/1998) đến khi bàn giao đất quốc phòng cho UBND tỉnh Đồng Nai (ngày 31/12/2007), Công ty 28 đã không phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương và các đơn vị Tổng kho 767, Đoàn vận tải 62 để tiến hành di dời các hộ dân lấn chiếm ra khỏi diện tích đất quốc phòng được giao theo chỉ đạo của cấp trên. Đến thời điểm bàn giao chức năng quản lý đất từ đất quốc phòng sang đất phục vụ phát triển kinh tế cho địa phương quản lý thì trên khu đất đã có khoảng 300 hộ dân đang sinh sống. Mặc dù, UBND thành phố Biên Hòa đã chỉ đạo các ngành chức năng của thành phố phối hợp UBND phường Long Bình thường xuyên kiểm tra, xử lý các trường hợp lấn chiếm, xây dựng trái phép bằng cách tổ chức tháo dỡ tại chỗ, lập biên bản vi phạm hành chính, ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, tổ chức cưỡng chế các căn nhà cố tình vi phạm… nhưng việc lấn chiếm, mua bán, sang nhượng, xây dựng trái phép tại 02 khu đất trên vẫn không giảm. Theo báo cáo của UBND phường Long Bình và thành phố Biên Hòa, hiện tại 02 dự án KCN Agtex Long Bình và Khu tái định cư tại khu phố 6 phường Long Bình do Tổng Công ty 28 làm chủ đầu tư có 2 khu vực còn vướng mắc trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và xảy ra tình trạng tranh chấp, khiếu kiện kéo dài đó là: khu đất 7,8 ha thuộc dự án KCN Agtex Long Bình và khu đất 4,5 ha thuộc dự án tái định cư. Trong đó, khu đất suối Chùa 77.472,9 m2 có khoảng 300 hộ dân đang sinh sống và Khu đất tái định cư 18.737,9 m2 có khoảng 88 hộ dân đang sinh sống.
Hiện tình trạng các hộ dân lấn chiếm, mua bán, sang nhượng, xây dựng không phép trên 02 khu đất đến nay vẫn diễn biến phức tạp; chính quyền địa phương không thể lập thủ tục để xử lý theo quy định vì nhân dân trong khu vực chống đối quyết liệt. Việc các hộ dân lấn chiếm, xây dựng công trình nhà ở trái phép trên 02 khu đất nói trên đã ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các dự án và ảnh hưởng đến tình hình chính trị, an ninh trật tự xã hội trên địa bàn. Mặt khác, đời sống của nhân dân trong 02 khu đất trên gặp nhiều khó khăn với thu nhập chủ yếu là lao động tự do, một số làm công nhân trong các KCN trên địa bàn phường. Do khu vực đã được quy hoạch xây dựng KCN và khu tái định cư nên nhân dân trong khu vực không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không được đăng ký hộ khẩu thường trú, không được cung cấp dịch vụ điện, nước…, dẫn đến người dân bức xúc, tranh chấp, khiếu kiện kéo dài.
Khu vực đất tranh chấp giữa các hộ dân và Tổng Công ty 28 Đoàn giám sát đã ghi nhận nỗ lực của chính quyền địa phương, cũng như Tổng Công ty 28 và các Sở, ngành có liên quan trong việc giải quyết những khó khăn vướng mắc đối với công tác quản lý, sử dụng đất tại địa phương trong thời gian qua. Tuy nhiên, đây là vấn đề nhạy cảm, phức tạp liên quan đến đời sống dân sinh nên các ngành và địa phương cần thời gian xem xét, cân nhắc nhiều yếu tố liên quan. Do dự án kéo dài, chậm triển khai; trong khi dân số ngày càng tăng, nhu cầu cần thiết về chỗ ở; hơn nữa nhận thức của một bộ phận người dân còn hạn chế, một số người vì mục đích trục lợi cá nhân, cố tình vi phạm quy định của pháp luật nên tình trạng lấn chiếm, mua bán, sang nhượng và xây dựng không phép trên 02 khu đất vẫn tiếp tục diễn ra. Do các hộ dân tranh chấp với Tổng Công ty 28 khu đất 7,8 ha và khiếu nại không lập khu công nghiệp tại đây, cũng như đề nghị được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, UBND tỉnh đã điều chỉnh phần diện tích đất trên khỏi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp cho Tổng Công ty 28. Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân tại khu vực trên đã được các ngành và địa phương xem xét, cân nhắc nhưng đến nay chưa có sự thống nhất vì phải xem xét nhiều yếu tố liên quan như: Nguồn gốc sử dụng đất của các hộ dân vì phần lớn là lấn chiếm, không có giấy tờ; về quy hoạch là không phù hợp; về môi trường là không đảm bảo vì nếu để khu dân cư tại đây thì khả năng bị ô nhiễm rất lớn do vị trí nằm giữa KCN Agtex, Amata, Loteco…
Đoàn đã báo cáo với Thường trực HĐND tỉnh về những nội dung đã làm rõ sau giám sát; đồng thời đề xuất kiến nghị một số nội dung liên quan đến trách nhiệm của UBND tỉnh và các cơ quan, đơn vị liên quan nhằm lập lại trật tự, giảm thiểu tình trạng lấn chiếm, xây dựng công trình không phép tại hai khu trên, từng bước ổn định tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương và giải quyết kiến nghị, bức xúc của người dân.
Thùy Trang